Hij dineert in sterrenzaken, zonder een idee te hebben wie de rekening eigenlijk betaalt. Hij heeft een luxe appartement. Een chauffeur die hem naar trainingen brengt. Jason Vermeer leeft in een wereld waarin deuren vooral opengaan. Waarin hij zijn eigen trainingen kan volgen op de televisie aan de muur in een lunchzaak. Een wereld waarin niet leeftijd, achtergrond of een diploma, maar kwaliteit leidend is. Een wereld waarin hoop niet ijdel is maar een slim plan.
Die wereld klinkt misschien als een sprookjeswereld, en voor Jason Vermeer is ze dat ook. Maar wel een sprookje dat hij waarmaakt. Het is het verhaal van een 23-jarige jongen uit Den Haag die aan de andere kant van de wereld voor elkaar bokst wat veel dichter bij huis onmogelijk is.
BEIJING GUOAN
In augustus 2017 tekende Vermeer een contract bij Beijing Guoan, topclub in China. Daar staat hij als techniektrainer op het veld, in alle geledingen van de club. Van Onder 13 tot het eerste elftal: allemaal krijgen ze te maken met Vermeer. Zo kan het gebeuren dat Jonathan Soriano, ex-FC Barcelona en voor vijftien miljoen euro weggekocht bij Red Bull Salzburg, en 27-voudig Braziliaans international Renato Augusto zich laten bijscholen door een 23-jarige Hagenees. Een 23-jarige Hagenees bovendien die volgens de Nederlandse voorschriften en diploma-eisen nog geen derdeklasser mag trainen.
En dus week Vermeer uit naar het buitenland. Met alleen een paar koffers en zijn droom als gezelschap: het maken als voetbaltrainer. Als zestienjarige liep hij rond bij de Oostenrijkse topclub Red Bull Salzburg, voordat hij gevraagd werd om assistent-bondscoach te worden bij China Onder 19.
“China is niet normaal. Deze levensstijl is niet normaal. Ik word uitgenodigd voor etentjes die een vermogen kosten. Geen idee wie de rekening betaalt. Alles is op uitnodiging. Toen mijn vader voor het eerst in China op bezoek was, ging hij mee naar zo'n etentje. Stond er een butler naast hem aan tafel een eend te trancheren. Nou, dat is best wennen. Mijn vader komt uit de Schilderswijk. Ik kom uit een heel normaal gezin.”
“Chinezen hechten ontzettend veel waarde aan sociale contacten. Iedereen ouwehoert over voetbal. Voor zo'n etentje wordt ook de politiechef uitgenodigd, er gaat veel drank rond, en dan heb je voor altijd een goed contact erbij. En met die contacten krijg je veel voor elkaar. Zo kon ik bij de visumcontrole laatst gewoon doorlopen. Maar het is prachtig dat China zo mooi is; ik zit hier natuurlijk voor het voetbal.”
En wat geldt voor de levensstijl in China, geldt ook voor het voetbal in China. “Ook dat is niet normaal. Hoe deze club werkt bijvoorbeeld. Ze zochten een nieuw hoofd jeugdopleiding. Daar had ik ideeën over. Vier dagen later zitten ze in Den Haag om erover te praten. Als ze ergens een leuke speler zien wordt hij meteen gehaald.”
ONTWIKKELING
Op voetbalgebied is China een ontwikkelingsland. En in ontwikkelingslanden zijn goede techniektrainers doorgaans ongeveer net zo zeldzaam als echte Louis Vuitton-tassen. Maar China is wel een ontwikkelingsland ín ontwikkeling. Een land dat energie, tijd en vooral veel geld investeert in die ontwikkeling.
Voor Vermeer begon het Chinese avontuur op een veldje ergens in Delft. Hij gaf een training toen twee Chinezen het veld opliepen. Toeristen, dacht Vermeer. Een van de twee vroeg of zijn zoon ook een keer mocht meetrainen en was onder de indruk van wat hij toen zag. Die vader bleek geen toerist, maar Li Ming, ooit recordinternational van China. 86 keer droeg hij het shirt van de nationale ploeg.
Maanden later ging bij Vermeer de telefoon. Li Ming was bondscoach geworden van China Onder 19 en zocht een assistent. Een paar dagen later zat Vermeer in een vliegtuig naar Portugal, voor een trainingskamp. Weer even later vestigde hij zich in China. Toen Li Ming vervolgens technisch directeur werd bij topclub Beijing Guoan nam hij Vermeer mee.
“Hij is de baas onder de eigenaar. Roger Schmidt (die bij Ajax genoemd werd als mogelijke opvolger van Peter Bosz, red.) is hoofdtrainer. Ik doe alle creatieve voetbaltrainingen binnen de club, van Onder 13 tot het eerste elftal.”
Dat hij in Nederland nooit op de radar is verschenen steekt Vermeer. “Ik heb best wat macht bij een grote club in China. Maar in Nederland word ik totaal genegeerd.” Illustratief voor het verschil tussen beide landen, vindt hij. “In China staat men veel meer open voor een nieuw, fris geluid. China is veel innovatiever. Hier lopen overal jonge, veelbelovende Portugese en Braziliaanse trainers rond. Trainers zonder achtergrond als speler. Trainers die durven te vernieuwen. In China worden wij wél erkend.”
TECHNIEKTRAINER
Met 'wij' doelt Vermeer op trainers die ook weleens buiten de gebaande paden treden. Zoals hijzelf doet, door streng de Wiel Coerver-methode aan te hangen. Aanhangers van de Coervermethode zijn er wereldwijd, maar slechts weinigen haalden hun kennis zo dicht bij de bron als Vermeer. Diens leermeester Chris Kronshorst is een van de weinige door Coerver zelf opgeleide trainers, en werkte jarenlang als assistent van Co Adriaanse, bij onder meer FC Porto, Metallurg Donetsk, Al-Sadd en Red Bull Salzburg. Het is Kronshorst die Vermeer aanspoorde trainer te worden en als zestienjarige de kans gaf in Salzburg.
Volgens Vermeer staat zijn geloof in de Coerver-methode een carrière in Nederland in de weg. Zo werkte de KNVB hem al meermaals tegen, beweert hij. “Twee of drie jaar geleden wilde ik mijn TC 2-diploma halen. Mijn stage wilde ik afwerken bij Peter Hyballa, op dat moment trainer van Bayer Leverkusen Onder 19. Ik kreeg geen toestemming. Het móést in Nederland, zeiden ze.”
En de KNVB blinkt volgens Vermeer toch al niet uit in buigzaamheid. “Nergens anders doen ze zo moeilijk. In andere landen is de opleiding ten eerste veel goedkoper, en word je bovendien veel vrijer gelaten. De KNVB staat minder open voor andere ideeën. De enige oplossing voor een probleem is de oplossing die zij aandragen. Alle andere oplossingen zijn fout. Zo werkt het niet. Voetbal is creativiteit. Voetballers en trainers moeten hun eigen oplossingen kunnen vinden. En dat kun je trainen. Een speler die meerdere passeerbewegingen heeft geleerd en weet hoe hij moet vrijlopen, kan die vaardigheden tijdens de wedstrijd benutten om zelf met een oplossing te komen.”
Naar eigen zeggen dankt Vermeer zijn succes juist aan zijn onconventionele scholing. “Ik denk anders dan anderen. Mijn hersenen zijn op een bepaalde manier getraind tijdens het training geven. Het draait om creativiteit, analyse. Dat heb ik ook doorgetrokken naar het normale leven. In het verkeer ben ik constant bezig met analyseren. Welke auto gaat waar naartoe? Ik kan me verstaanbaar maken in vijf of zes talen. Ik heb vijf havo gedaan, ben niet super slim, maar durf wel te zeggen dat ik mezelf door trainen ontwikkeld heb. Dat gaat vanzelf als je over sommige dingen zoveel en zo diep nadenkt.”
VOETBAL VERANDEREN
Zijn buitenlandse succes sterkt Vermeer in de gedachte dat de KNVB de verkeerde weg is ingeslagen. “Ik ben niet opgeleid door de KNVB, maar train miljonairs. Spelers met wie ik heb gewerkt zijn nu internationals. Ook basisspelers in de Eredivisie en Jupiler League heb ik geholpen met individuele trainingen. Dat zulke jongens bij mij aankloppen betekent dat ze bij die clubs iets missen. Ik heb in het buitenland bij grote clubs gewerkt. Maar in Nederland stelt dat allemaal niets voor. Een hele carrière hangt af van zo'n papiertje bij de KNVB, maar als mijn filosofie daar volledig wordt afgebrand heb ik er geen zin in.”
Volgens Vermeer zou de KNVB er goed aan doen om de Coerver-methode te omarmen. “Dat zou de KNVB na zestig jaar eindelijk moeten invoeren. In Nederland zijn drie of vier techniektrainers die écht goed zijn. Zet die eens aan een tafel om de toekomst te bespreken. In Nederland wordt overdreven vanuit teambelang gedacht, en minder vanuit individuele ontwikkeling binnen een team. Ik heb nog nooit een team een debuut zien maken. Individuele spelers maken het verschil.”
“Ze zouden het bij de KNVB eens simpel moeten bekijken. Een linksback trainen als een linksback. Positioneel, met vaardigheden die een linksback nodig heeft. Nee, in Nederland gaan ze liever judoën of wedstrijden vier tegen vier spelen. Dat is toch ongelooflijk?”
“Weet je? Ik heb de droom dat ik het voetbal zou kunnen veranderen. Ik heb niet gelijk. De KNVB ook niet. Maar door open te staan voor nieuwe ideeën zouden we samen de sport kunnen veranderen.”
Het zijn grote woorden, uit de mond van een 23-jarige trainer met minstens zo grote dromen. Een 23-jarige trainer die in China geniet van de weelde die hem daar ten deel valt. Maar het veranderen van het Nederlandse voetbal is voor Jason Vermeer een droom waar zelfs een luxe appartement en een chauffeur niet tegenop kunnen.
