(Foto: Hans Heus)
"Maar anderzijds ligt de druk misschien wel meer bij Feyenoord. En vergeet niet, Alireza Jahanbakhsh is momenteel in bloedvorm." Dat vertelt Jan-Jaap van den Berg, schrijver van het prachtige boek Het Gouden AZ, opbouw en onttakeling van een voetbalmachine 1972-1988. Net voor de winter verscheen het 450 pagina's tellende naslagwerk vol prachtige verhalen, mooie foto's, uitgebreide spelersportretten en terugblikken op legendarische wedstrijden.
Een boek dat Van den Berg samen met medeschrijver Jeroen de Haan-Rißmann en vormgever Robert Jan Bos uitbracht. Op zondagmiddag 3 mei 1981 schreef (toen nog) AZ'67 voetbalgeschiedenis door zich na een 1-5 overwinning in De Kuip (!) tegen Feyenoord op imponerende wijze tot landskampioen te kronen. De eerste keer sinds 1964 dat Ajax, PSV of Feyenoord de titel miste. Hoe AZ'67 daarin slaagde, het gouden seizoen en de daarna volgende aftakeling tot de degradatie in 1988 zijn uitgebreid te lezen.
(Foto: Cor Mooij)
Daarover later meer. Je bent er zondag toch bij?
"Jazeker, net als vorig seizoen (0-2 nederlaag tegen Vitesse, red.). Ik begreep dat AZ niet alle kaarten heeft verkocht en dat het enthousiasme onder de fans wat minder is dan vorig jaar. Voor een deel snap ik dat wel. Een finale tegen Feyenoord in de eigen Kuip heeft iets oneerlijks. Eigenlijk zou de KNVB in zo’n situatie gewoon een ander stadion moeten aanwijzen. Ook is AZ door scheidsrechters diverse keren benadeeld in wedstrijden tegen topclubs. Blom vond ik bij AZ - PSV niet sterk en vorige maand wilde Higler AZ geen strafschop geven na een duidelijke handsbal van Feyenoord."
Wie wint er zondag?
"Ik hoop natuurlijk op AZ. Maar ik vrees eerlijk gezegd zondag een scheidsrechter die zelf last heeft van 'Kuip’-vrees. Maar anderzijds ligt de druk misschien wel meer bij Feyenoord. En vergeet niet, Alireza Jahanbakhsh is momenteel in bloedvorm."
AZ heeft Feyenoord al definitief afgetroefd in de strijd om de derde plaats.
"AZ is dit seizoen in feite al boven zichzelf uitgestegen: ontzettend knap!"
(Foto: Algemeen Rijksarchief)
Terug naar jullie prachtige boek Het Gouden AZ, opbouw en onttakeling van een voetbalmachine 1972-1988. Wat is de inspiratie geweest voor dit boekwerk?
"Ik houd van schrijven, want ik ben opgeleid als historicus en ik heb ook als redacteur bij een krant gewerkt. Mijn inspiratie is grappig genoeg... HFC Haarlem. Mijn coauteur Jeroen, vormgever Robert Jan en ik kennen elkaar van de tribune van het Haarlem-stadion aan de Jan Gijzenkade. Na het faillissement van de club in 2010 zijn we met het voetbaltijdschrift De Roodbroek begonnen, om de herinnering aan HFC Haarlem levend te houden. De afgelopen jaren zijn zeven nummers verschenen. Als ‘spin-off’ daarvan, en ook een beetje als ‘rouwverwerking’, heb ik vervolgens een 450 pagina’s dik boek geschreven over de glorietijd van HFC Haarlem in de jaren zeventig en tachtig, getiteld Opkomst en ondergang van de roodblauwe leeuwen, dat op het Haarlem-terrein werd gepresenteerd op 30 september 2014. Inmiddels is dit boek (dat eveneens werd vormgegeven door Robert Jan en qua vormgeving dus erg lijkt op het AZ-boek, red.) al een tijd uitverkocht en een heus ‘collector’s item’."
Wanneer ben je begonnen met schrijven? En zou je een idee hebben hoeveel tijd je hierin hebt gestoken?
"Eigenlijk al vrij snel na het verschijnen van het Haarlem-boek zijn mijn vriend Jeroen en ik begonnen met het AZ-boek. Dus dat zal zo begin 2015 zijn geweest. We hebben er, inclusief de vormgeving, zeker zo’n 2,5 jaar over gedaan. Maar dan wel in de avonduren en in de weekends, want we hebben allebei gewoon een baan. Het schrijven ging nog best snel. We waren natuurlijk met zijn tweeën. Maar vooral het vormgeven samen met Robert Jan heeft veel tijd gekost. We hebben veel zitten pielen met insteekletters en subbuteo-poppetjes, om die weer te fotograferen voor het boek, om de zaak een ‘jaren-tachtig’-uitstraling te geven. Het boek is eigenlijk een echte coproductie van drie voetbalvrienden."
(Foto: Algemeen Rijksarchief)
Hoe en wanneer ben je supporter van AZ geworden?
"Zoals gezegd ben ik van origine een Haarlem-supporter. Ik ben opgegroeid in Schagen en moest me begin jaren tachtig dus als eenzame Haarlemmer staande houden in ‘AZ-land’. Ik heb in 1984 ook wel eens moeten rennen in de Alkmaarderhout. Maar na het faillissement van Haarlem, nam ik toch vrij snel een seizoenkaart bij AZ en nog steeds tot grote tevredenheid. Maar ik blijf vooral een liefhebber van het Nederlandse voetbal uit de jaren zeventig en tachtig. Vandaar dus het boek over het ‘gouden AZ’67’, dat ik in mijn jeugd ook zelf nog heb zien spelen."
Zie je een herhaling van Het Gouden AZ in de toekomst nog plaatsvinden?
"Het gouden AZ’67 van Georg Kessler is over zo’n negen jaar in stapjes opgebouwd tot kampioensteam. Kristen Nygaard en Kees Kist speelden al vanaf 1972 in Alkmaar. Zoiets kan tegenwoordig niet meer. Uitblinkende spelers worden tegenwoordig al na één seizoen weggekocht. Kijk bijvoorbeeld eens hoeveel spelers er de laatste jaren vanuit AZ naar Ajax zijn gegaan. En natuurlijk naar het buitenland. Maar een incidenteel landskampioenschap voor AZ lijkt me toch niet helemaal uitgesloten. Dit seizoen zit AZ toch aardig dichtbij de top. En wie weet, als Jahanbakhsh nog een seizoen blijft, en Calvin Stengs weer fit is...".
(Foto: Algemeen Rijksarchief)
Het boek Het Gouden AZ, opbouw en onttakeling van een vechtmachine 1972-1988, is geschreven door Jan-Jaap van den Berg en Jeroen de Haan-Rißmann. De opmaak is verzorgd door Robert Jan Bos en gedrukt door Drukkerij Proja BV in Alkmaar. Het boek is uitgegeven in een gelimiteerde oplage van 2.500 stuks. Daarnaast is ieder boek uniek genummerd. Het boek is voor 29,95 euro te koop in het AZ Fancentrum en te bestellen via de webshop op AZ.nl.
