Laatste nieuws
02.55Oosting baalt van soap rondom Twente-speler: ‘Hij is een absolute teamplayer’
00.38Leicester City ontslaat coach vanwege vermeende relatie met speelster
00.25'Barça vol vertrouwen: Frenkie én Pedri snel weer op het veld'
00.10Duitsers klagen na Duitsland - Oranje: 'Ik ben blij dat ik het heb overleefd'

Gisteren

23.58Leicester City ontslaat trainer vrouwenteam wegens relatie met speelster
23.55Hoopvolle update voor Feyenoord: 'Ik verwacht de bekerfinale te halen'
23.55Tienersensatie onderweg: de aanvaller die wél zeker naar Real Madrid gaat
23.45'Kooplustige Chelsea-voorzitter wordt in 2027 vervangen'
23.45'Broeder' Geertruida geliefd: 'Toen ik in tranen schoot, kwam hij naar me toe'
23.40Brugts met Barcelona naar halve finales Champions League, ook PSG door
23.35Leicester City ontslaat coach vanwege relatie met speelster, Sarina Wiegman wil strengere regels: ‘Dit is niet gezond’
23.30Broederliefde steunt rappende Geertruida: 'Komt zo een diss track naar je hoofd'
23.20Genee, Van der Gijp en Derksen snoeihard voor Ajacied: 'Niemand mist hem'
23.15Cor Adriaanse: 'Kans op zijn vertrek bij Feyenoord is fifty-fifty'
23.12Voormalig FC Groningen-spits Strand Larsen excuseert zich bij fans Celta de Vigo
23.05Esmee Brugts met Barcelona door in Champions League, Nederlanders tegenover elkaar in Franse halve finale
23.00PSG pakt laatste plek in halve finale Champions League
23.00PSG completeert deelnemersveld halve finale Champions League
22.53Xabi Alonso wil in Duitsland blijven; nieuwe topkandidaat Liverpool lijkt bekend
22.45'Bayern en Liverpool geven strijd om felbegeerde Alonso op'
22.44Derksen trekt harde conclusie over Ajax-speler: ‘Kost één miljoen per wedstrijd’
22.35Kökçü in genade aangenomen bij Schmidt: ‘Dit is nooit zijn intentie geweest’
22.32Leicester City ontslaat coach wegens vermeende relatie met speelster
22.15'Liverpool geeft droommanager op, kamp-Lobotka flirt met Barça'
22.11Feyenoord lanceert documentaire ‘Kind van Zuid’ over Lutsharel Geertruida
22.05‘Als Slot naar Ajax gaat is hij zijn leven niet zeker, en zijn familie ook niet’
22.05Verenigd Koninkrijk waarschuwt fans Engeland en Schotland voor Duits bier
21.55Bayern-directeur slaat terug naar Davies: 'Ik kan niet wachten tot Sint-juttemis'
21.30'Geluk bij een ongeluk' voor PSV: 'Dreiging van snelle transfer is weg'
21.25Half miljoen Britse voetbalfans krijgen waarschuwing in aanloop naar EK 2024
21.10Voormalig Groningen-spits gaat door het stof na 'pijnlijk misverstand'
21.10Strand Larsen zegt sorry tegen Celta-fans: 'Dit misverstand doet mij pijn'
21.00'Ik ben te vroeg gestopt, maar wij hielden van het leven naast het voetbal'
20.46FC Barcelona-trainer Xavi is leugens zat en klaagt twee journalisten aan
20.45‘Ajax houdt PSV-target Debast in de gaten, maar ondervindt stevige concurrentie’
Resultaten x
Binnenland

Longread: Edson Braafheid, het verhaal van een voetbaldokter

De grafiek die Edson Braafheids carrière moet illustreren ziet eruit als de skyline van Rotterdam. De Euromast: 22 minuten in de WK-finale. Bij FC Utrecht werkt hij zich omhoog uit een dal waarin hij belandde door de eerste zware blessure van zijn carrière. Het maakte hem mentaal sterker. Nóg sterker. Het v

28-02-2017 16:03 door Redactie ELF Voetbal

Sean Klaiber bakt een eitje op een tweepits elektrische kookplaat. Zakaria Labyad schenkt een plastic Amstelbekertje vol appelsap en schuift aan tafel bij Richairo Zivkovic. Twee bruine broodjes liggen voor diens neus.

Geen broodjes en appelsap voor Edson Braafheid. Hij moet het doen met een bord vol ijsbergsla met een paar dikke plakken tomaat. Om het konijnenvoer, zoals hij het noemt, weg te spoelen, staat een grote fles water op de tafel in de kantine van trainingscomplex Zoudenbalch. "Ik zit nog in mijn opbouwperiode. Voeding is belangrijk, zeker wanneer je herstellende bent van een blessure."

Braafheid hoeft zijn eitjes vandaag niet zelf te bakken. Als enige speler in de selectie van FC Utrecht wordt hij bediend. Ze zijn blij dat hij terug is. Terug in de spelersgroep, na bijna vijf loodzware maanden geïsoleerde revalidatie. Herhaaldelijk wordt ons interview onderbroken voor een liefdevolle begroeting met een teamgenoot of staflid.
In augustus ging het mis. Op bezoek bij Vitesse ging de 33-jarige verdediger tijdens het keren naar de grond. Diagnose: ingescheurde achillespees. Prognose: zes maanden revalideren.

Braafheid trekt zijn linkerschoen uit, rolt zijn sok over zijn hiel en wijst naar een litteken, een spoorlijn van elf centimeter lang. "Hier gaat het allemaal om. Een flinke jaap, hè?"

Soms heeft hij het zwaar. Zwaarder dan ooit tevoren in zijn carrière. De eenzame tripjes naar het krachthonk, het schier eindeloze ritme van de oefeningen, maar vooral zijn rol als toeschouwer tijdens wedstrijden. De machteloosheid. Een bijtgrage bulterriër in het asiel ervaart meer bewegingsvrijheid. "Gisteren nog. Die jongens hadden een oefenwedstrijd en ik mocht niet mee. Reality check. Dan kom je 's avonds thuis en krijg je hier en daar pijntjes, wat heel normaal is, maar voor mij is het allemaal nieuw. Ik had nog nooit een serieuze blessure gehad. Ook na bijna vijf maanden kan ik er niet aan wennen. De volgende dag word ik wakker en is die knop weer omgezet, maar het vervelende is dat je daar elke keer mentaal energie aan kwijtraakt. Dat hoeft niet. Ik zou het liever zonder doen."



WEERBAARHEID

Sla de energie die aan mentale tegenslagen verloren gaat op en je kunt er een middelgrote doorzonwoning een jaar mee verwarmen. Niet talent, noch fysieke eigenschappen, maar mentale weerbaarheid is de leidende factor in een voetbalcarrière, zo ontdekte Braafheid tijdens zijn tocht door Europa. Is zijn carrière een schip, dan staat mentale weerbaarheid aan het roer. En dat roer ging vaak om.

FC Utrecht, FC Twente, Bayern München, Celtic, TSG Hoffenheim, weer FC Twente, SS Lazio en weer FC Utrecht. Bij iedere club beleefde hij goede én mindere tijden. Toen hij na een sterke periode bij Lazio plotseling naar de reserves werd verbannen, zonder uitzicht op speeltijd, knakte er iets. Hij schakelde hulp in, van een mental coach.

"Toen zat ik echt in een situatie waarin het allemaal niet lekker liep. Ik zocht naar mogelijkheden die me konden helpen daarmee om te gaan. Ik verwacht veel van mezelf. Op het moment dat ik mijn verwachtingen niet kan waarmaken, dan vreet dat ontzettend aan me. Ik kan daar soms nog in doorslaan. Ik ben een binnenvetter, denk heel veel na. Op dat moment, bij Lazio, lukte me dat niet alleen."

"In mijn privéleven speelde ook heel veel. Dat kon ik niet zo goed een plekje geven. Ik ben door een scheiding gegaan. Drie kinderen. Nieuwe relatie. Mijn kinderen woonden toen in Duitsland, ik in Italië. Vanwege hun schoolprogramma kon ik ze alleen tijdens feestdagen en vakanties zien. Dat was een hele vervelende periode voor mij, waar alles bij elkaar kwam en ik door de bomen het bos niet meer zag." Inmiddels lacht het leven Braafheid weer toe, zijn blessure daargelaten. Hij trouwde een Amerikaanse, die in verwachting is van zijn vierde kind. "Mijn mental coach raadpleeg ik alleen nog wanneer het nodig is."



ETEN OF GEGETEN WORDEN

Had hij maar eerder hulp ingeschakeld, denkt Braafheid weleens. Dan had zijn carrière er heel anders uitgezien. "Ik denk dat ik dan langer bij Bayern en in Oranje had gespeeld ja. Als ik toen mentaal sterker was geweest, was ik anders omgegaan met mijn situatie in München. Als ik de rust in mijn hoofd had kunnen bewaren was het allemaal heel anders gelopen. Het mentale aspect is meestal de valkuil van de mens denk ik."

"Ik was jong toen ik in 2009 bij Bayern tekende, 26. Druistig, een verwende kwast eigenlijk. Ik had altijd en overal in de basis gespeeld. Dan kom je bij Bayern en wil je dat even doortrekken. Zo werkt het niet. In de absolute top gelden andere wetten. Daar ben je een van de velen." En in het geval van Bayern waren die 'velen' niet de minsten. In de kleedkamer zaten zoveel sterren dat het hemelgewelf jaloers omlaag keek. "Zat ik ineens naast Ribéry, een van de beste spelers ter wereld. Ik zag alles als een uitdaging. Het kon mij niet schelen wie mijn concurrentie was. Ik moest daar spelen. Dacht: ik ga ze wel even laten zien wie Edson Braafheid is. Mijn fout: te weinig geduld."

Op mentale begeleiding, een helpende hand die hem hielp de kloof tussen FC Twente en Bayern te overbruggen, hoefde Braafheid niet te rekenen. "De voetbalwereld is een egoïstische wereld. Het is eten of gegeten worden, zeker in de absolute top. Daar is het nog veel harder. Dat was moeilijk voor mij. Ik ben juist iemand die graag anderen helpt. Dat heeft altijd in me gezeten. Ik heb een hoog verantwoordelijkheidsgevoel. Altijd al gehad. Tegenover mijn broertje, mijn zusje, en mijn ouders, al op jonge leeftijd. Mijn ouders hadden twee banen, gingen 's ochtends om 7.30 uur de deur uit, om 's avonds pas thuis te komen. Wij moesten zelf zorgen dat we op school kwamen. Ik was de oudste thuis, dat heeft er ook mee te maken."

"Ik trek het me ook altijd aan als we verliezen, ook al heb ik niet gespeeld. Er zijn spelers die er makkelijk overheen stappen. Ik verwijt het mezelf altijd. Een team bestaat vaak uit eigen bv'tjes, vooral in de top. Ik trok het me persoonlijk aan. Op de bank zitten is gezichtsverlies voor mij. Daarin had ik misschien meer hulp kunnen gebruiken, hulp die ik zelf wel altijd heb gegeven bij clubs als Hoffenheim en Lazio. Jongens die hulp nodig hadden zijn altijd meer dan welkom geweest bij mij. Ik kreeg er minder voor terug dan ik gaf. Gelukkig was er wel iemand als Mark van Bommel, die weleens met me praatte. Ik kan me nog goed herinneren, bij Oranje. Hij zag mij trainen en opleven. 'Als je dit in München laat zien, gast, dan speel je elke wedstrijd', zei hij. Een uitzondering in de top. Hoe hoger je komt, hoe meer iedereen voor zichzelf knokt. Er gelden andere wetten. Dit er is een van."

22 MINUTEN

Betere herinneringen bewaart Braafheid aan de zomer van 2010. Zuid-Afrika. "Ik herinner het me als de dag van gisteren. Vanaf het moment dat Arjen Robben geblesseerd raakte. We vertrokken met een domper. Het begin was stroef, daarna kwam de opbouw. De grootste verrassing was dat we Brazilië uitschakelden. Ik weet nog dat we na de eerste helft in de kleedkamer zaten. 1-0 achter. Iemand zei: 'Nou, koffers al gepakt? We zijn binnen twaalf uur weer in Amsterdam.' Dat liep anders, haha. In de tweede helft viel mijn kin helemaal tot op de grond. Die goal van Wesley Sneijder: fantastisch. Daarna Uruguay, het afstandsschot van Gio... Die goal hoort nu nog in de top tien aller tijden, vind ik. Dan die finale, een echte battle. We hebben als team geknokt. Toen we terugkwamen in Amsterdam en al die mensen zagen; het leek wel alsof ze de teleurstelling van de verloren finale al vergeten waren. Kippenvel."

Kippenvel voelde hij ook al toen hij in de extra tijd aan de zijlijn stond in het Soccer City Stadium. 170 duizend ogen op hem gericht vanaf de tribune. Daarbuiten nog veel meer. "Ik weet nog precies wat ik toen voelde. Tachtig procent van de wereld kijkt naar je. Dat vóél je gewoon. Heel raar. Ik moet er nog vaak aan denken, meestal omdat mensen me eraan herinneren. Ik heb toch een WK-finale gespeeld, ook al was het maar 22 minuten. Dat is het podium waar iedereen van droomt."



ZELF MENTAL COACH

Braafheid neemt de tijd voor zijn antwoorden. Hij praat zachtjes, weldoordacht. Er gaat een bijna zalvende werking vanuit. Een goede luisteraar kan zich moeilijk aan de indruk onttrekken dat er een mental coach schuilt in de routinier. Als hij die constatering voorgelegd krijgt komt een onderzoekende, achterdochtige blik onze kant op.

"Heeft iemand jullie dit verteld? Nee? Oké, het is waar. Ik ben bezig om me er nog verder in te verdiepen. Ik heb zelf ervaren hoe belangrijk het mentale aspect is. Voetballen kunnen we allemaal. Maar waarom lukt het een Ronaldo, Messi of Ramos om zo constant te presteren? Daar probeer ik een antwoord op te vinden via een studie. Psychologie op hbo-niveau, specialisatie mental coaching."

Zo kan het gebeuren dat een achttienjarige aspirant-psycholoog op een doordeweekse avond in de collegebanken plaatsneemt naast een 33-jarige WK-finalist. "De eerste les ben ik heel rustig de klas ingegaan. Ik voelde wel wat blikken me volgen, maar het is niet zo dat ze meteen mijn handtekening kwamen vragen, haha. Nederlanders zijn wat dat betreft heel terughoudend. In Italië was dat heel anders gegaan, haha. Ik ben gewoon een van de leerlingen."
Het was Wesley Hoedt, voormalig teamgenoot bij Lazio, die de belangstelling aanwakkerde. "Hij vroeg een keer wat ik na mijn carrière wilde doen. 'Je wordt toch ouder', zei hij. Nou, toen moest ik de eerstvolgende training meteen laten zien dat ik niet ouder word, haha. Dat heeft Wesley wel gevoeld, haha."

"Maar die vraag heeft me wel aan het denken gezet. Ik vind het leuk om jonge voetballers als Wesley te helpen met alles wat ze meemaken op het moment dat ze vroeg naar het buitenland gaan. Ze helpen een weg te vinden in een nieuwe wereld. Als je dat een naam wil geven kom je uit bij mental coaching."

"Vervolgens heeft Wesley zijn mental coach, Joost Leenders, gezegd dat hij eens met mij moest praten. Dat ik er wel oog voor heb. Ik was op vakantie, in Florida, toen ik een sms'je kreeg van Wesley dat hij Joost benaderd had. Ik wist van niets. Joost bleek enthousiast over een samenwerking. We hebben afgesproken een keer om de tafel te gaan zodra ik een nieuwe club had en alles weer rustig was. Toen tekende ik bij FC Utrecht, liep het trainingscomplex binnen, en wie zie ik daar aan tafel zitten? Joost! Hij is hier de mental coach. Toen is het balletje gaan rollen. Inmiddels loop ik officieel stage bij hem. Samen met hem coach ik de jonge spelers. Hier en daar mag ik zelf de gesprekken voeren, onder begeleiding van Joost. Zo zie je maar... Ik ben weer stagiair man!"




Aanmelden
jukebox Laatste: DE JUKEBOX: Carlens Arcus (Vitesse)
avonturiers Laatste: Freek Schipper mag zich een Chinese local noemen: “Fans riepen telkens ‘hipet’, bleek dat mijn Chinese naam”
superelf Laatste: Niklas Tarvajärvi: "Hij was niet technisch, niet snel, niet heel sterk, maar schoot wel alles erin"
kleedkamerhumor Laatste: Etienne Vaessen, grappenmaker bij RKC Waalwijk: "Je ziet het bijvoorbeeld aan de grijns op m’n gezicht"
transfergeruchten Laatste: Ocampos na 113 minuten weg bij Ajax?
hoe is het met..? Laatste: Hoe is het met... Mauro Camoranesi?
cultheld Laatste: Iván Campo: Koninklijke kelderklasser
voetballer x Laatste: Voetballer X: "Ik heb gracieuze trainers zien veranderen in beulen"
Privacyverklaring
X <