Bulgarije en de schoenen van Cruijff

Aan het einde van de jaren '60 was het Nederlandse clubvoetbal in opkomst. Als het seizoen 1969/70 begint heeft Ajax haar eerste Europacup-finale al achter de rug en is Feyenoord nog maar negen maanden af van de grootste triomf uit de clubgeschiedenis. Maar daar waar de spelers voor hun clubs wekelijks álles geven, daar kunnen de wedstrijden van Oranje op veel minder enthousiasme rekenen, ook al heeft het Nederlands elftal met tegenstanders als Polen, Bulgarije en Luxemburg geen al te zware tegenstanders getroffen in de kwalificatiereeks voor het WK in Mexico. Vooral Johan Cruijff grossiert in afzeggingen. Van de zes ontmoetingen zou hij uiteindelijk alleen de thuiswedstrijd tegen Luxemburg en de uitwedstrijd tegen Polen meespelen. Ook de tegenwerking van andere Ajax-spelers als bijvoorbeeld Piet Keizer was meer structureel dan toevallig.

Ondanks het feit dat bondscoach Georg Kessler in de persoon van Cruijff zijn beste speler meestal moest missen, bleef Oranje tot op het laatst kans houden op kwalificatie. Die kon worden afgedwongen met een overwinning op Bulgarije in De Kuip. Om de kans op succes zo groot mogelijk te maken, belegt Kessler zelfs een heus trainingskamp in Holten. Een week voor de wedstrijd in Rotterdam moeten alle geselecteerde spelers zich in Holten melden.

Op woensdag 15 oktober zijn alle internationals uiteraard aanwezig. Slechts één man ontbreekt: Cruijff. Die had het plan opgevat om samen met zijn vrouw Danny een schoenenwinkel in Amsterdam te beginnen en was doodleuk naar Milaan gevlogen om wat nieuwe collecties te gaan bekijken. Cruijff speelde hoog spel. Hij wist dat zowel de bondscoach als de KNVB-leiding niet akkoord was gegaan met zijn afwezigheid. Maar hij had aangenomen dat 'één dagje te laat' wel door de vingers zou worden gezien. Dat ene dagje werden er echter twee, door een vertraging van het vliegveld en daaropvolgende autoproblemen op Schiphol.

Met bloedend hart besloot Kessler daarop dat Cruijff te ver was gegaan en verwijderde hem uit de selectie. Het was nu aan een aanvalslinie, bestaande uit Henk Wery (Feyenoord), Willy van der Kuijlen (PSV) en Coen Moulijn (Feyenoord), om WK-kwalificatie af te dwingen. Als PSV-middenvelder Wietze Veenstra met een kopbal halverwege de eerste helft Oranje op voorsprong zet lijkt dat warempel nog te gaan lukken ook. Maar als een van Bulgarijes sterspelers, middenvelder Hristo Bonev, na een uur spelen doelman Eddy Treijtel toch weet te passeren, is Oranjes Mexicaanse droom definitief voorbij. De 1-1 stand blijft tot aan het einde op het scorebord.

Na afloop is Kessler een geknakt man. Hij heeft genoeg van de jarenlange tegenwerking van met name Ajax en besluit zijn functie als bondscoach te verruilen voor het trainerschap bij Sparta. En in de maand volgend op die wedstrijd tegen Bulgarije slaagt Feyenoord erin om wereldkampioen AC Milan uit te schakelen in de Europacup. Een half jaar later zijn de Rotterdammers Europees kampioen.