Na de briljante overwinningen op Italië (3-0) en Frankrijk (4-1) en het feit dat Nederland overeind bleef met de tweede garnituur tegen Roemenië (2-0) zorgde voor een opperbeste stemming in Nederland. Én in Bern, de thuishaven van Oranje, wat zo goed als Nederlands grondgebied was geworden.
Niets of niemand kon het Nederlands elftal meer stoppen. Marco van Basten was twintig jaar na zijn heldenrol in '88 opnieuw op weg om geschiedenis te schrijven met Nederland. Een topcoach in wording. De sfeer in het land kon niet beter.
Rouwbanden
Toch was de stemming in het Oranje-kamp gelaten. Ondanks de knappe zeges was er slecht nieuws: het te vroeg geboren dochtertje van Khalid Boulahrouz overleed drie dagen voor de kwartfinale tegen Rusland. Nederland speelde met rouwbanden. Boulahrouz deed, ondanks alles, mee. Wie niet meespeelde was Arjen Robben. Ondanks zijn goede wedstrijden tegen Frankrijk en Roemenië was hij niet van de partij in de kwartfinale: hij kampte met een liesblessure.
Maar ach, Rusland kon ons toch niets maken. De ploeg van Guus 'Geluk' Hiddink had veel moeite gehad om de poulefase überhaupt door te komen. De vraag was eigenlijk, wie treffen we ná Rusland? Spanje of Italië. Het werd geen van beiden.
Hiddink had zijn ploeg namelijk tactisch ijzersterk staan. Vanaf de eerste tot de laatste minuut domineerden de Russen. Het is dat Edwin van der Sar een soort levende muur vormde tijdens dat duel en werkelijk alles uit het doel tikte, anders had Nederland niet eens een verlenging eruit gesleept in Basel. Oranje kwam zelf niet verder dan een aantal gevaarlijke spelhervattingen.
Yuri Zhirkov, Sergei Semak en Roman Pavlyuchenko; allen zagen ze hoe de Nederlandse doelman keer op keer hun inzet stopte. Pas toen Pavlyuchenko, die door zijn goede optreden een transfer naar Tottenham Hotspur verdiende, voor Joris Mathijssen kwam, was de ban gebroken. De spitse tikte 1-0 binnen. Oranje werd als een kind in de hoek gezet. Het is dat Ruud van Nistelooij een scherpingesneden vrije trap binnenkopte dat er nog een verlenging aan te pas moest komen. Maar anders was het helemaal een roemloos einde van het EK geweest.
Oranje bleek niet opgewassen tegen de tactisch ijzersterkte Hiddink.
En een paar tellen kregen de Oranjefans hoop. Aan het begin van de verlenging leek Denis Kolodin een tweede gele, en dus rode kaart te krijgen. Een momentje waarop heel Nederland een juichmomentje had. Totdat arbiter ?uboš Miche? echter bedacht dat de bal de achterlijn al had gepasseerd en terugkwam hij terug op die beslissing.
In de verlenging was Rusland wederom nog lief voor Oranje. Pavlyuchenko raakte de lat. Andrei Arsjavin produceerde uit een open kans slechts een rolletje. Scheidsrechter Miche? gaf Rusland geen strafschop terwijl het daar overduidelijk wel recht op had. Maar desondanks kwam de ploeg van Hiddink terecht op voorsprong. Een onmogelijke bal die hoog over Van der Sar vloog, werd knap binnengewerkt Dmitri Torbinski. Hij maakte zijn tweede interlandgoal ooit.
Guus Geluk
Vier minuten later schoot Arsjavin door de benen van Van der Sar en besliste zo het duel definitief. De aanvaller stond overduidelijk buitenspel. Maar ja, uit een inworp telt dat niet. Je zou bijna denken dat de Oranjeverdedigers het na honderdzestien minuten waren vergeten.
Geen Italië. Geen Spanje. Geen Europees kampioen. Geen topcoach Van Basten. Geen finale in het stadion waar Ajax in 1995 de Champions League won. Voor Guus Geluk kwam er wel een halve finale, al was daarin Spanje te sterk. Maar de coach had het Oranje in blakende vorm tactisch volledig blootgelegd. Overmeesterd. Hiddink werd voor even staatsvijand nummer één in Nederland.