‘Bienvenue Au Stade Pierre Mauvoy’ verschijnt op LED-schermen tussen de eerste en tweede ring in het stadion van Lille Olympique Sporting Club uit 1902, drievoudig kampioen van Frankrijk. We zijn op een zondagavond in februari te gast bij LOSC Lille tegen Olympique Lyonnais. Rookpluimen stijgen richting het gesloten dak nadat vlammen worden ontstoken als de stadionspeaker de namen van de basisspelers van LOSC Lille opnoemt. Bij ‘numéro sept’ scandeert de harde kern Dogues Virages Est luidkeels “Anwar El Ghaaazi”. Zijn gezicht en rugnummer staan afgebeeld op een van de elf vaandels die op het veld door kinderen heen en weer worden gewapperd.
Op de cover van het programmaboekje Réservoir Dogues staat El Ghazi al juichend met een gebalde vuist. Op pagina tien vertelt hij in een interview dat hij zich thuis voelt bij LOSC, dat trainer Christophe Galtier hem vertrouwen geeft en dat hij hoopt dat Lille door hard werk en strijd de weg omhoog vindt in de Ligue 1. Bij de opkomst van beide teams is er een omhelzing tussen El Ghazi en Memphis Depay. Een half uur later ligt El Ghazi op het gras na een sprintduel met Rafael da Silva. Een hand voor zijn gezicht. Daarna maakt hij met beide handen het gebaar dat hij gewisseld wil worden. Al strompelend richting de zijlijn gooit El Ghazi een eerder toegeworpen flesje water uit teleurstelling tegen de grond. Later op de avond komen we hem met een witte pet op zijn hoofd en gekleed in een wit-blauw trainingstenue tegen in de catacomben van Stade Pierre Mauvoy, geopend in 2012. Hij heeft last van zijn lies, geeft hij aan. Om vervolgens te benadrukken dat het geplande interview van een dag later doorgaat. De volgende ochtend, aangekomen in het dorpje Camphin-en-Pévèle, waar het trainingscomplex Domaine de Luchin ligt, zijn de plannen toch gewijzigd. El Ghazi is voor onderzoek in het ziekenhuis. Hij hoopt dat de schade meevalt, appt hij.
TROTSE VADER
Zes dagen later. Op de bank in zijn ouderlijk huis in Barendrecht zit El Ghazi naast vader Mohammed. Beiden met een plakboek in handen. Mohammed El Ghazi verzamelt al jaren alle artikelen, interviews en foto’s van zijn jongste kind en enige zoon. Die bundelt hij. Soms neemt El Ghazi junior Franse kranten en magazines mee voor zijn vader. Op zijn telefoon laat Mohammed El Ghazi foto’s zien waarop hij in Marokko met een LOSC Lille-shirt poseert. Achterop: El Ghazi, rugnummer 7. Mohammed El Ghazi vergezelde zijn zoon ruim een jaar geleden in zijn eerste weken in een hotel in Lille. “Ik had nog een auto van de club, van Ajax”, zegt Anwar El Ghazi. Het shirt van zijn debuut voor Ajax in de
Johan Cruijff Schaal tegen PEC Zwolle in augustus 2014 hangt ingelijst in de woonkamer van het huis van zijn ouders. “Met tassen vol ben ik gaan rijden. De eerste weken sliep ik in een hotel. Ik was blij dat mijn vader mee was. Ik sprak geen woord Frans en kon er ook niets van verstaan. Maar een paar mensen op de club spreken Engels. Inmiddels versta ik het Frans vrij aardig, maar zelf praten is nog moeilijk. Ik heb ook nooit Frans op school gehad. Wedstrijdbesprekingen en uitleg van trainers kan ik volgen.”
Yasmina El Ghazi, de jongste van drie zussen van Anwar, zet een kop koffie, een flesje water en een schotel met koekjes op de salontafel. De familie El Ghazi bestaat uit vader Mohammed, moeder Jamila, dochters Naoual (33), Nabila (30) en Yasmina (27) en Anwar (22). Mohammed is blij dat zijn zoon voor even terug is in Barendrecht. Ze blijven vanavond thuis, kijken samen tv op de bank. De volgende dag rijdt Anwar terug naar Lille. Moeder Jamila is in de keuken en bereidt een Marokkaanse avondmaaltijd. Vader komt uit Mont-Arouit, moeder uit het aangrenzende Al Aaroui. Mohammed El Ghazi kwam in de jaren ‘70, via stops in Spanje en België, als gastarbeider naar Nederland en werkte 26 jaar in een beschuitfabriek in Barendrecht, als deegmaker. In zijn geboortedorp gaat nu nog het verhaal rond dat Mohammed, vroeger verdienstelijk voetballer met een hard schot, ooit de vingernagels bij een plaatselijke keeper eraf schoot. Hij lacht er nu om. Mohammed zat op de tribune tijdens het duel met Olympique Lyonnais (2-2). “Maar toen Anwar van het veld ging ben ik ook naar huis gegaan. Ik ga dan niet nog een hele wedstrijd van Lille kijken. Ik ga geregeld naar de wedstrijden van Anwar. Ik was in Parijs, tegen PSG. Anwar scoorde toen.”
“De wedstrijden tegen PSG en AS Monaco zijn de mooiste”, zegt Anwar El Ghazi. “Die voelen voor mij als de Champions League. Dan is de sfeer net anders, je voelt de adrenaline en iets meer spanning. Ik ben dan op mijn best. Ik heb nu in Parc des Princes en in Monaco gescoord. In Parijs scoren was extra mooi omdat mijn vader in het stadion was. Ik wist waar hij zat en zag hem stralen toen ik opkeek.” Mohammed El Ghazi lacht en knikt. Rechterhand op zijn hart. “Ik ben trots op Anwar.”
VOLWASSEN
Zijn blessure valt mee, vertelt Anwar El Ghazi. Hij verwacht een weekje uitgeschakeld te zijn. Het duel met Angers bekijkt hij daags na ons bezoek vanaf de tribune in Stade Pierre Mauvoy. Een keer in de twee weken rijdt hij terug naar Nederland. Dan gaat El Ghazi langs bij familie en vrienden. “Ik woon nu samen met mijn vriendin. Ik ken haar van de middelbare school. We hebben onze draai gevonden in Frankrijk. Het huis is ingericht. Het kostte mij tijd om te settelen. Ik had niet gedacht dat het zo zwaar zou zijn: mijn eerste avontuur in het buitenland. Ik voelde me in het begin behoorlijk depressief.”
“Ik ben een familieman en moest me in mijn eentje redden in een nieuw land, in een nieuwe cultuur. Ik ging buiten mijn comfort zone. In mijn jaren bij Ajax woonde ik nog bij mijn ouders of sliep ik bij een oom in Utrecht. Na mijn transfer van Ajax naar Lille stond ik direct in de basis, maar nadat trainer Patrick Collot vertrok belandde ik op de bank. Zijn opvolger, Franck Passi zei: ‘Anwar, je kunt goed voetballen, maar je bent nog een baby’. Het voetbal was ook anders dan ik gewend was bij Ajax. Veel fysieker. Ik snapte wat Passi bedoelde, maar vond ook dat hij zich iets meer in mij kon verplaatsen, als jonge jongen bij een nieuwe club. In mijn eerste maanden had ik veel steun aan Ricardo Kishna, die vlak na mij naar Lille kwam. We merkten dat we niet volledig werden geaccepteerd. Er was iemand, ik ga de naam niet noemen, die ons ‘die Hollanders’ noemde. Alsof we buitenstaanders waren. De term op zich is niet denigrerend, maar hoe die persoon ‘die Hollanders’ uitsprak, vond ik niet heel positief.”
Nadat Passi in de zomer vertrok kwam Marcelo Bielsa. De Argentijn gaf El Ghazi veel vertrouwen en speeltijd. El Ghazi vertelt altijd een goede band met Bielsa te hebben gehad. Bielsa werd in november 2017 op non-actief gezet door de clubleiding. Reden: teleurstellende resultaten en een conflict. In december werd het contract van Bielsa ontbonden. Galtier, tussen januari 2009 en vorig jaar zomer trainer van AS Saint-Étienne, verving Bielsa. Ook Galtier blijkt een fan van Anwar El Ghazi. “Binnen een jaar heb ik van alles meegemaakt: van de basis naar de bank, trainerswisselingen, fans die ons opwachtten, een nieuw leven moeten opbouwen in een ander land. Het was een chaotische start, maar het heeft mij mentaal en ook voetballend sterker gemaakt. Ik heb grenzen verlegd en ben voor mijn gevoel echt volwassen geworden. Weet je? Eigenlijk was ik in januari 2017 nog helemaal niet klaar voor een vertrek bij Ajax en een transfer naar het buitenland. Maar Marc Overmars vertelde dat het beter was als ik zou vertrekken. Dan heb je weinig keus. Het was een klap voor mij. Juist omdat ik weer speelde na dat akkefietje met Peter Bosz. Nu ik die moeilijke start in Lille achter de rug heb ben ik alleen maar blij dat ik die periode heb ervaren. Ik ben voor mijn gevoel niet meer kapot te krijgen.”
ACHTERDEUR
In zijn tijd bij Ajax hoorde El Ghazi van`vrienden weleens over stukken in de krant. Ik zou een moeilijke, arrogante jongen zijn. Als voetballer kun je niet altijd laten zien wie je echt bent. Je hebt soms een bepaalde uitstraling die niet per definitie kenmerkt wie je bent. Inmiddels laat ik veel verhalen in de media links liggen. Eerder maakte het mij ook onzeker als het publiek floot, zoals in de ArenA. Nu heb ik dat niet meer. Ik kan veel beter met druk en kritiek omgaan. Ook doordat ik ouder word.”
Een paar maanden voor je vertrek bij Ajax had je nog een conflict met Peter Bosz. Verschillende media meldden dat je Bosz zou hebben geduwd op een training, na een woordenwisseling. Hoe zit dat?
“Dat ik hem heb geduwd is echt niet waar. Ik snap niet waarom dat in de kranten stond. Ik ben wel boos geweest en heb dingen tegen hem gezegd waarvan ik later spijt had. Ik zat vol emotie. We hebben het als volwassen mannen uitgesproken. Ik heb ook helemaal geen issues met Peter Bosz. Wie weet wordt hij ooit weer mijn trainer. Ik zou het niet erg vinden. Hij koos toen alleen voor andere spelers op mijn positie. Dat kan. Maar het is niet zo dat ik nooit naar een club wil waar Peter Bosz trainer is. Hij liet mij na dat gesprek ook gewoon weer in de basis beginnen. Dat zegt genoeg. Maar al in de zomer, na het vertrek van Frank de Boer, zei mijn zaakwaarnemer dat mijn situatie bij Ajax er niet goed uitzag. Hij vroeg of ik klaar was om naar het buitenland te gaan. Ik had er toen niet zo’n trek in en liet het maar een beetje gaan. Tot Marc Overmars met dat bericht kwam. Wel jammer dat het zo is verlopen. Het liefst wil je door de voordeur vertrekken, na een topseizoen.”
Samen met jouw goede vrienden Riechedly Bazoer, Jaïro Riedewald en Kenny Tete leek jij een van de steunpilaren te worden in het Ajax van de toekomst. Nu zijn jullie allen actief bij een andere club in Europa. Hoe komt dat?
“Een paar jaar geleden hadden we dit scenario echt niet verwacht. We dachten allemaal belangrijke spelers voor Ajax te worden en net als Ibrahimovic, Sneijder, Suarez of Davinson Sánchez voor een hoofdprijs weg te gaan. Wij gingen helaas door de achterdeur weg. Nog wel voor goed geld. Mensen kunnen zeggen dat je geduld moet hebben, maar in mijn geval werd verteld dat het beter was als ik zou gaan. Ik weet niet of dat Kenny, Jaïro of Riechedly ook is verteld. Als je zes maanden op de bank zit kun je zeggen: ‘Ik ga knokken om terug te komen’. Maar in de praktijk werkt dat niet altijd zo. Dan kijk je verder. Wij waren geen ideale schoonzonen, maar het was niet zo dat we niet tegen kritiek konden of erg moeilijk te coachen waren. Kenny, Jaïro, Riechedly en ik zitten nog in een groepsapp. We zitten in een nieuwe fase, maar zijn Ajax dankbaar voor de bagage die we hebben meegekregen. Het was wel apart om Ajax vorig seizoen in de Europa League-finale te zien, terwijl ik nog deel van het team uitmaakte. Ik zag de wedstrijd in een café in Dubai, samen met mijn vriendin. Ik blijf een Ajax-fan.”
TUSSENSTAP
Op een kleine driehonderd kilometer ten zuiden van Amsterdam begon El Ghazi aan zijn avontuur in het buitenland. “Er waren best veel mensen die vroegen: ‘Waarom Lille?’ Ik wilde vooral naar een club waar ik uitzicht had op speeltijd. Ik had ook naar AC Milan kunnen gaan, maar die stap was te groot, denk ik. Ik zie Lille als een tussenstap naar de top van Europa. Dat is mijn doel. De trainer, directeur en CEO van Lille vertelden dat ze de club aan het renoveren zijn. Lille heeft ambitieuze plannen en een prachtig, modern stadion en super-de-luxe trainingscomplex. Er is niet voor niets zo’n zeventig miljoen euro uitgegeven aan nieuwe spelers in de zomer. Het komt qua resultaten alleen nog niet uit. Dat we tegen degradatie strijden had niemand verwacht. Het is dit seizoen overleven in de Ligue 1.”
Hoe ervaar jij het Franse voetbal in vergelijking met de Nederlandse competitie?
“Het is een wereld van verschil. In de Nederlandse competitie kun je technisch, mooi voetbal spelen. Dan blijf je na de 1-0 zoeken naar meer goals. In Frankrijk gaat alles puur op resultaat. En dat is niet altijd met mooi voetbal. Strategie en fysiek staan hier voorop. De linies staan kort op elkaar. Op PSG na staat alles ook dicht bij elkaar in de stand. Wanneer teams op 1-0 komen graven ze zich in. Kom er dan nog maar doorheen. Bij veel clubs staan Afrikaanse jongens van twee bij twee achterin. Ik had het geluk dat ik al redelijk groot, sterk en snel was toen ik hier kwam, maar ik moest veel meer mijn lichaam leren gebruiken. Ik ben blij met hoe het gaat, maar moet aan mijn rendement werken.”
Zijn eerste doelpunt van dit seizoen blijft Anwar El Ghazi voor altijd bij. Na zeventig minuten maakte hij tegen FC Nantes, in Stade Pierre Mauvoy, de 3-0. El Ghazi trok zijn rood-blauwe wedstrijdshirt uit en hield een wit T-shirt eronder met twee handen strak voor de lens van de tv-camera. Op het witte shirt stond in het zwart ‘Nouri’ en ‘34’. “Dat was een gebaar uit mijn hart. Ik wilde zo graag scoren die wedstrijd, zodat ik het shirt kon tonen. Ik wilde iets doen voor Appie en mijn steun betuigen.”
INSPIRATIEBRON
El Ghazi stond op 8 juli 2017 op het punt om te gaan trainen toen hij het nieuws hoorde over Nouri. “Ik keek nog even op mijn telefoon en zag dat mijn oom belde. Hij zei dat Appie in Oostenrijk op de grond lag na een hartstilstand. Ik kon het niet geloven. Allerlei mensen appten mij. Ik heb niet meer getraind die dag. Alle gelovigen weten dat er beproevingen komen in het leven, maar dit verwacht je niet. Ik ben een paar dagen later ook naar de familie van Appie geweest. Je weet niet wat je moet zeggen. Ik ben nog niet bij Appie in het ziekenhuis geweest. Ik ben bang voor hoe ik hem aantref. Dat het om mijn netvlies gebrand blijft. Het is moeilijk. Je wil zo graag helpen, maar bent machteloos. Ik ben ook niet iemand die wekelijks de familie appt. Ik wil ze niet lastigvallen. Stiekem houd ik hoop. Dat Appie ooit weer kan praten. Of in een rolstoel kan leven. Dat hij nog een teken van leven geeft.”
Mohammed El Ghazi, fluisterend: “Ik houd nu vaak mijn adem in als ik Anwar op de grond zie liggen in een wedstrijd. De situatie met Appie maakt je toch alerter. Ik vraag Anwar soms om rustig aan te doen. Ik weet dat Anwar goed voor zichzelf zorgt, maar als ouder ben je altijd een beetje bezorgd.”
Bladerend in de plakboeken op zijn schoot laat Mohammed El Ghazi een foto zien van Nouri en zijn zoon. “Appie was in het begin heel verlegen. Ik hielp hem met alles… Tsjah…” Anwar El Ghazi lacht en kijkt opzij, naar zijn vader. “Het blijft emotioneel om over Appie te praten…”, vervolgt Anwar El Ghazi. Mohammed El Ghazi slaat een pagina om. Daar is een foto te zien van zijn zoon in het shirt van Feyenoord, op een teamfoto naast Tonny Vilhena. “Volgende pagina graag pa, haha”, zegt Anwar El Ghazi lachend.
In 2008 verliet El Ghazi als jongen van elf jaar de Feyenoord-opleiding, na twee waarschuwingen. Bij Feyenoord vonden ze El Ghazi ‘te speels’. Hij zou zich niet heel veel aantrekken van kritiek. “Ik kwam huilend thuis toen ik dat bericht kreeg van Feyenoord en wilde echt stoppen met voetbal. Mijn vader heeft dat voorkomen.”
Mohammed El Ghazi: “Ik zei: ‘Anwar, het is jouw droom om profvoetballer te worden. Ga ervoor. Je komt beproevingen tegen in het leven, maar je moet een droom niet zomaar opgeven bij tegenslag.’”
Bij Spartaan’20 pikte Anwar El Ghazi de draad weer op. Daar werd hij al snel opgemerkt door Sparta Rotterdam en in 2013 haalde Ajax hem op in Spangen. “Ik weet inmiddels hoe het is om voor je sport te leven”, vertelt El Ghazi. “Ik heb een eigen voedingsschema, trainingsschema en zelfs slaapschema. Ik werk met een eigen diëtist, mental coach Tony Pengel en een fysiotherapeut. Ik wil alles uit mijn carrière halen wat erin zit. In 2015 regelde een vriend van mij dat ik een dagje mocht rondkijken op het trainingscomplex van Real Madrid. Daar heb ik een kwartier met Cristiano Ronaldo gepraat. Hij zei dat je dag in, dag uit hard moet werken om de top te halen en ook zelf het heft in handen moet nemen. Dat je grotendeels je eigen succes bepaalt. Ronaldo is net als Neymar en Eden Hazard, die ook bij Lille heeft gespeeld, een inspiratiebron. Ik wil de top halen, waar zij al zijn. Als ik 34 jaar ben kan ik zeggen of ik mijn doelen heb gehaald. Dan moet je nog een keer terugkomen om te kijken hoeveel plakboeken mijn vader nog heeft gemaakt.”
