Vraag een PSV-supporter geboren in de jaren '90 naar zijn favoriete PSV'er en de kans is groot dat de naam van Heurelho Gomes valt. Vier jaar lang smulde Eindhoven van de aimabele doelman. Zijn aaibaarheid. Zijn sprongen voorafgaand aan iedere wedstrijd. Het lange lijf leek door zijn sprongkracht nog oneindig veel langer. Zijn lange armen, met uitschuifbare handen. Heurelho Gomes had een bereik waar KPN jaloers op kan zijn.
In omgekeerde richting was de liefde zo mogelijk nog groter. Wie Gomes op De Herdgang zag rondlopen kon vermoeden dat de Braziliaan figureerde in een Prodent-commercial zonder einde. Interviews lazen als reclamefolders. Reclame voor PSV, voor Eindhoven en voor Nederland als geheel. Wat dat betreft is er de laatste tien jaar weinig veranderd, zo blijkt als we voordat we een telefoontje naar Engeland wagen rondneuzen op Gomes' Instagramaccount.
Afgelopen Kerst plaatste Gomes nog een foto uit zijn gloriejaren bij PSV. Een kerstwens. De volledige selectie proost met een glas champagne. Heurelho Gomes zit op een stoel. Ibrahim Afellay op schoot. Samen dragen zij in hun handen de kampioensschaal. Gevuld met oliebollen met poedersuiker.
“O-lie-boe-len?”, klinkt het aan de andere kant van de lijn. “Wat zijn dat?” De typisch Nederlandse nieuwjaarstraktatie heeft wellicht geen blijvende indruk achtergelaten op Gomes; zijn tijd in Nederland in algemene zin heeft dat wel degelijk. “Ik kan me het moment van die foto nog goed herinneren. Het is al zo lang geleden, maar als ik zulke foto's zie voelt het als gisteren. Een geweldige tijd. Met geweldige herinneringen. Ik kijk nog best vaak naar foto's en video's uit die tijd. Zit ik rustig uren aaneen op YouTube, samen met mijn kinderen. 'Zo goed was papa ooit', zeg ik dan altijd, haha. Een van mijn zoons heeft een foto uit die tijd als profielfoto op WhatsApp. Ik kan niet liegen: dit was de beste tijd van mijn carrière.”
Toen je nog bij PSV speelde zei je ooit in een interview dat je jezelf een Nederlander voelt. In welke mate is daarvan nog steeds sprake?
“Dat is nog steeds zo. Absoluut! Ik hou van de manier waarop Nederlanders hun leven leiden. Hoe jullie het leven inrichten. Jullie staan ontzettend open voor alles. Zijn wat dat betreft heel makkelijk. Ook nu ik in Engeland woon probeer ik zoveel mogelijk op die manier te leven. Weet je? Ik denk dat we daarom zo goed bij elkaar pasten. Mijn persoonlijkheid lijkt op die van de Nederlander. Als je ergens een tijd niet meer woont raak je veel dingen kwijt. Gebruiken, gewoonten, de taal. Bij Watford praat ik weleens Nederlands met Daryl Janmaat en Marvin Zeegelaar, maar een heel interview lukt niet meer. Ik mag zulke dingen dan zijn kwijtgeraakt; ik hou nog steeds van jullie.”
Wat is het meest 'Nederlandse' dat je ooit hebt gedaan?
“Om zeven uur met het bord op schoot de samenvattingen kijken, haha. De NOS, weet ik nog. En ik keek altijd naar Holland Sport. Mooi programma. Daar ben ik zelf ook nog eens te gast geweest.”
Wat mis je het meest aan Nederland?
“De liefde van de mensen. Van de PSV-fans. Ik had me niet kunnen voorstellen dat ik zoiets zou krijgen buiten Brazilië. Met de fans van Spurs had ik ook een hele goede band, maar dat is niet te vergelijken met PSV. We waren zó close. Altijd respect voor elkaar. Altijd aardig voor elkaar. Terugkijkend: ik wist toen nog niet goed hoe ik ervan moest genieten. Als ik die tijd nu opnieuw zou meemaken zou ik er nog veel meer van genieten. Nog beter beseffen hoe speciaal het was.”
Zijn er nog mensen in het bijzonder aan wie je dan denkt?
“De liefde van Mart van den Heuvel (teammanager, red.). Die voel ik nog steeds. Hij opende zich voor mij. Het waren de mensen die dagelijks op De Herdgang rondliepen die ervoor zorgden dat PSV voelde als een familie. Pedro Salazar (toenmalig perschef, red.) speelde ook een belangrijke rol. Hij is helaas niet meer onder ons. Eenvoudige mensen met een groot gebaar.”
De mensen die voor jou het PSV-gevoel belichamen?
“Absoluut. Zij zíjn PSV. Zó waardevol voor de buitenlandse jongens. Het ging om kleine dingen. Ze probeerden mijn taal te spreken. Mij te helpen. Ze keken naar me op een bijzondere, warme manier. En het gekke is: ook toen ik geen Engels sprak kon ik met de meesten toch goed communiceren. Ze stonden er niet alleen voor me als ik iets nodig had; ze wisten ook wannéér ik iets nodig had. Zonder dat ik erom vroeg. Zulke mensen heb je nodig in het leven.”
De enige kritische noot over leven in Nederland die we van je konden vinden ging niet over het weer of het eten, maar over: plaskruizen. Publieke urinoirs.
“Haha, ja dat vond ik heel gek om te zien. Voordat ik bij PSV tekende speelde ik met Cruzeiro een jeugdtoernooi in Terborg. Toen zag ik ze voor het eerst. Voor een Braziliaan is het heel gek om vier mannen in het openbaar tegen zo'n kruis te zien urineren. In Nederland is dat normaal, zag ik later bij PSV. Ik respecteer jullie gebruiken hoor. Ik moet wel zeggen dat ik ze in Engeland ook nog nooit heb gezien, haha.”
Die plaskruizen waren het enige waaraan je moest wennen?
“En aan het weer natuurlijk. Ik herinner me een dag, we speelden tegen NAC Breda. Het was koud, winderig. Het sneeuwde. Ik speelde een geweldige wedstrijd. Maar de hele tweede helft woei de sneeuw in mijn ogen. Ik kon alleen maar denken aan terugkeren naar Brazilië. Maar we wonnen die wedstrijd en ik zette me eroverheen.”
FAMILIE
Zijn toch al niet geringe familie, Gomes heeft acht broers en vier zussen, werd in Eindhoven aanzienlijk uitgebreid. Met teammanager Van den Heuvel, kantinebeheerder Paul van Kemenade en perschef Salazar, en met teamgenoten. Tijdens de vele etentjes bij hem thuis (“mijn vrouw kookte graag, dus we hadden vaak teamgenoten over de vloer”) en tijdens gezamenlijke barbecues groeiden spelers uit alle windstreken naar elkaar toe.
“Bij die barbecues waren ook clowns aanwezig, voor de kinderen. We kenden elkaars families. Mensen onderschatten weleens hoe belangrijk het groepsproces is in het voetbal. Spelers als Aissati, Alex natuurlijk, Farfán, Afellay en Reis kwamen vaak bij ons eten. En we gingen vaak met een grote groep naar het casino. Van zulke activiteiten werden we als team nog hechter. Mensen kunnen zich tegenwoordig helemaal niet meer voorstellen hoe belangrijk dat is. Manchester City speelt niet alleen zo goed omdat er goede spelers en een goede manager rondlopen. Je ziet gewoon aan die ploeg dat ze plezier hebben door bij elkaar te zijn. Dát maakt het verschil. Zonder die verbondenheid kan dat helemaal niet. Spelers moeten niet alleen om zichzelf geven, maar om het team. Bij ons stond het succes van de club centraal, niet het succes van het individu. Zo is PSV.”
Wat is je beste herinnering aan je tijd bij PSV?
“Te moeilijk om te kiezen. Mijn reeks met Edwin Zoetebier (de recordreeks van 1.110 minuten zonder tegendoelpunt, red.), alle Champions League-avonden, en natuurlijk het immense spandoek van de supporters. Allemaal geweldige herinneringen.”
TERUGKEER
In november 2017 stelde Voetbal Inside haar volgers op Twitter de volgende vraag: 'Als je één speler kunt terughalen naar jouw favoriete club, wie zou dat zijn?' In de reacties een bericht van ene Heurelho Gomes: 'Ik naar PSV'.
Gomes, nu: “Dat was een grapje, maar wel een grapje dat ooit serieus zou kunnen worden. De vraag is in welke rol. Om eerlijk te zijn: ik denk dat een terugkeer als speler een lastig verhaal is. Ik weet niet of daarvoor nog tijd is. Ik wil goed met pensioen gaan, mijn carrière goed eindigen. De laatste tijd ben ik steeds meer met mijn afscheid bezig. En ik heb nog een contract voor een jaar bij Watford. Ik moet alles op een rijtje gaan zetten. Misschien is het voor PSV een beetje te laat.”
Op De Herdgang stikt het van de oud-spelers met trainersfuncties. Is zo'n rol iets voor jou?
“Ik zie mezelf geen trainer worden. Het is prachtig voor PSV dat er zoveel oud-spelers in de jeugdopleiding rondlopen, maar voor hen is het makkelijker dan voor mij, want zij hebben hun families dichtbij wonen. Wat ik wel heel graag zou willen is de club vertegenwoordigen, in Zuid-Amerika bijvoorbeeld. Als een soort ambassadeur. En talenten zoeken.”
De nieuwe Piet de Visser?
“Haha, waarom niet? Piet heeft een geweldig oog voor talent. Hij heeft zoveel goede spelers gevonden. Misschien kan ik dat ook wel. Maar dan alleen voor de clubs waarvoor ik gespeeld heb. Voor PSV, Watford, Spurs en Hoffenheim.”
Wanneer sprak je Mart van den Heuvel het laatst? Alvast via hem gesolliciteerd?
“Op mijn verjaardag, een paar weken geleden. Hij stuurde me een aardig berichtje, mijn groot vriend. Hij zegt altijd dat hij me mist. El melhor goleiro do mundo noemt hij me nog steeds. Dat zegt alles over onze band, over hem en over het PSV waarvan ik zoveel hou.”
Een liefde die in tien jaar geenszins is bekoeld. En ook niet zal bekoelen als het niet tot een terugkeer komt. Liefde hoeft immers niet beantwoord te worden om te bestaan.
