Met AZ en Vitesse nemen zondag de huidige nummers vijf en zes van de Eredivisie het tegen elkaar op in de eindstrijd. In 2015 vochten voor het laatst twee ploegen buiten de top drie om de dennenappel. Het leverde de eerste winst uit de historie voor FC Groningen op. Hoe liepen de vorige finales zonder Ajax, PSV of Feyenoord af? We zetten ze op een rij:
8 mei 1997, Roda JC - sc Heerenveen 4-2
4. Sibon 1-0, 11. Korneev 1-1, 15. Senden 2-1, 48. Van der Luer 3-1, 58. Schops 4-1, 82. Talan 4-2. Scheidsrechter: Reygwart, toeschouwers: 48.000.
Roda JC: Hesp; Senden, Schops, Vrede, Van Haaren (88. Luijpers); Van der Luer (76. Van der Heyden), Ooijer, Doomernik; Van Houdt, Sibon en Lawal (68. Martens).
sc Heerenveen: Vonk; Tobiasen, Hansma, Sier (69. Nygaard); Pastoor (63. Meinseth), Korneev, Tomasson, De Visser; Talan, Echteld en Pahlplatz (55. Wouden).
sc Heerenveen, vooraf afgeschilderd als de grote favoriet, kwam al na vijf minuten op achterstand. Nota bene via een kopbal van Gerald Sibon, die later voor sc Heerenveen zijn doelpunten maakte en na deze finale naar Ajax zou vertrekken. Igor Korneev zorgde met een knappe vrije trap al snel voor de gelijkmaker. Maar net zoals bij de 1-0 trok Eric van der Luer vijf minuten daarna een bal voor. Ger Senden kopte binnen: 2-1. Nadat Jeffrey Talan naast schoot, Korneev een fout van Regillio Vrede niet wist af te straffen en ook Roda verzuimde om via André Ooijer en Peter van Houdt te scoren, bracht Van der Luer de stand met een snoeihard schot op 3-1.
Tien minuten later schoot Maarten Schops het laatste sprankje Friese hoop aan diggelen door voor 4-1 te zorgen. Schops profiteerde van balverlies van Alex Pastoor en schoot op aangeven van Sibon binnen. Het geloof bij de Friezen was daarmee definitief weg. Jeffrey Talan zorgde in de 82e minuut nog voor de 4-2 eindstand.
21 mei 2000, Roda JC - NEC 2-0
18. Peeters 1-0, 89. Van der Luer (strafschop) 2-0. Scheidsrechter: Luinge, toeschouwers: 40.000.
Roda JC: Kalac; Senden, Valgaeren, Luijpers, Van Haaren; Tchoutang (86. Doomernik), Vrede, Van der Luer, Lawal (78. Van Dessel); Peeters (70. Soetaers) en Van Houdt.
NEC: Roorda; Collen, Pothuizen, Hesp, De Romijn; Schultz (77. Arts), Koning, Anton Janssen; Latuheru, De Gier en Renfurm.
Roda JC kwam beter uit de startblokken dan NEC. Dat resulteerde in kansen voor Peter van Houdt en Joos Valgaeren, maar het was uiteindelijk Bob Peeters die de openingstreffer binnenkopte achter doelman Bas Roorda. Met een vrije trap stond Eric van der Luer aan de basis. Pas na een halfuur kwam NEC op stoom, maar Maikel Renfurm en Jack de Gier hadden hun vizier niet op scherp staan.
Ook na rust bleek het spelniveau niet hoog en de kansen schaars. Nadat Jack de Gier en Patrick Pothuizen doelman Zeljko Kalac op hun weg vonden, kreeg Roda JC op de counter via met name Peter van Houdt nog goede mogelijkheden. Nadat Van Houdt in de slotminuut over het uitgestoken been van Roorda viel, trapte Eric van der Luer vanaf elf meter de 2-0 eindstand op het scorebord.
23 mei 2004, FC Utrecht - FC Twente 1-0
66. Van den Bergh 1-0. Scheidsrechter: Luinge, toeschouwers: 48.000. Rode kaart: 86. Heubach (FC Twente).
FC Utrecht: Ponk; Lamey, Zwaanswijk, Schut (55. Keller), Shew-Atjon; De Jong (70. Zuidam), Tanghe, Broerse; Leitoe (80. Chaiat), Van de Haar en Van den Bergh.
FC Twente: Paauwe; Ouédraogo, Grujic, Pothuizen, Heubach; Van der Weerden, Cziommer (71. Christensen), Polak; Ramzi (81. Jochemsen), N'Kufo en Gakhokidze.
De finale resulteerde in een saai schouwspel. Voor rust moesten de toeschouwers het vooral doen met lange halen en een enkel afstandschot. Dave van den Bergh brak het duel halverwege het tweede bedrijf open door zijn tegenstander Rahim Ouédraogo opzij te zetten en de bal met rechts hard voorbij doelman Cees Paauwe te knallen. Voor het gefrustreerde FC Twente was dat het begin van het einde. Vooral toen Jeroen Heubach met een rode kaart het veld moest ruimen nadat hij zijn vuist in de nek van Jordi Zuidam had geplant. Hij verliet het veld met een weinig vriendelijk gebaar naar de Utrechtse aanhang.
17 mei 2009, sc Heerenveen - FC Twente 2-2. 5-4 na strafschoppen.
27. Popov 1-0, 54. Elia 1-1, 112. Kalou 2-1, 118. Hersi 2-2. Scheidsrechter: Wegereef, toeschouwers: 48.000. Strafschoppen: Elm, Dingsdag, Breuer, Kalou en Sibon scoorden voor sc Heerenveen, Janssen, N'Kufo, Braafheid en Douglas voor FC Twente. Hersi miste als enige.
sc Heerenveen: Vonk; Breuer, Bak Nielsen, Dingsdag, Popov; Grindheim (74. Kalou), Svec (78. Roorda), Viktor Elm; Beerens (87. Paulo Henrique), Sibon en Pranjic.
FC Twente: Boschker; Douglas, Wisgerhof (17. Stam), Rajkovic, Braafheid; Tioté, Perez (84. Hersi), Janssen; Arnautovic (12. Denneboom), N'Kufo en Elia.
In de eerste helft had sc Heerenveen het initiatief en met name Christian Grindheim toonde zich met gevaarlijke afstandsschoten een plaag voor de Twentse defensie. Zo belandde zijn derde poging op de lat. Vijf minuten later was het wel raak. Sander Boschker wist nog redding te brengen op de vrije trap van Danijel Pranjic, maar werd verslagen door de rebound van Goran Popov. In de slotfase van de eerste helft kwam FC Twente beter in haar spel. Zo werd een voorzet van Edson Braafheid van de lijn gekopt en dwong Kenneth Perez met een vrije trap sc Heerenveen doelman Hans Vonk tot een uiterste redding.
Negen minuten na rust kwam FC Twente op gelijke hoogte. Blaise N'Kufo wist met een uiterste krachtsinspanning doelman Vonk uit te spelen en de bal bij Eljero Elia te krijgen. Na enkele onnavolgbare bewegingen zorgde hij voor de gelijkmaker. Daarna bleef FC Twente de bovenliggende partij. Na 64 minuten was er een kans voor Perez na een assist van Elia. Acht minuten later was de Deen opnieuw dicht bij een treffer. Na Fries balverlies trof het schot van Perez de paal. Ook in de eerste helft van de verlenging werd de paal geraakt, deze keer door invaller Ronnie Stam. In de tweede helft verschalkte Bonaventure Kalou na een listig steekballetje van Gerald Sibon doelman Sander Boschker. Youssouf Hersi bracht met een geweldige kopbal de stand weer in evenwicht, waarna juist hij als enige tijdens de strafschoppenserie miste (over).
3 mei 2015, FC Groningen - PEC Zwolle 2-0
64. Rusnák 1-0, 75. Rusnák 2-0. Scheidsrechter: Liesveld, toeschouwers: 50.000.
FC Groningen: Padt; Kappelhof, Botteghin, Lindgren, Burnet (46. Hateboer); Tibbling, Kieftenbeld, Chery; Mahi (62. Antonia), De Leeuw (86. Bacuna) en Rusnák.
PEC Zwolle: Hahn; Van Polen, Lam (81. Nijland), Broerse (65. Sainsbury), Van Hintum; Saymak, Rienstra, Drost; Lukoki, Necid en Thomas (81. Becker).
FC Groningen begon ijzersterk tegen de regerend bekerwinnaar. In de eerste vijf minuten kregen de noorderlingen al drie corners. PEC Zwolle werd daarna even gevaarlijk via een halve omhaal van Joost Broerse. Daarna ontstond een schaakspel, waarin Jody Lukoki net voor rust nog net naast schoot. De tweede helft begon evenals de eerste met een kans voor Michael de Leeuw. Aan de andere kant kreeg Ryan Thomas een kans, maar doelman Sergio Padt redde. De beslissing lag uiteindelijk in de wissel in de 62e minuut, toen Jarchinio Antonia werd ingebracht.
Koud twee minuten in het veld brak hij door op rechts en zijn voorzet belandde via de rug van Bart van Hintum bij Albert Rusnák. De Slowaak schoot via ex-Groningen-speler Joost Broerse in het doel. Elf minuten later viel ook het tweede doelpunt. Waar de eerste goal nog met geluk tot stand kwam, was de tweede een kwestie van kwaliteit. Opnieuw stond Antonia aan de basis en weer was Rusnák de maker. Antonia gaf van rechts de voorzet en Rusnák schoot binnen. Die klap kwam PEC Zwolle niet meer te boven.
