Alleen als hij lacht laten ze zich zien. Kleine, dunne lijntjes in de huid vlak naast zijn oog. Kraaienpoten. Lachrimpels zijn de successupporters onder de rimpels. Alleen als het goed gaat steken ze de kop op.
Ook waar over kraaienpoten: het zijn de eerste tekenen aan de wand van ouderdom. Een vroege herinnering aan de eindigheid van jeugd. Wat dat betreft worden blijdschap en weemoed nergens zo verenigd als in een kraaienpoot.
Oussama Assaidi richt zijn donkere ogen op het systeemplafond. Daar hoopt hij herinneringen aan zijn jeugd in Marokko te vinden, als ware het plafond een bioscoopscherm met zijn ogen als projector. Het is even zoeken. De eerste vier jaar van een leven zijn misschien de jaren waarin een mens de meeste indrukken opdoet; het zijn ook de jaren waarvan de meeste indrukken met het verstrijken van de tijd verloren gaan. Met wat hij nog wél weet van opgroeien in Beni-Boughafer schetst Assaidi een paradijselijk beeld. “Felle zon, verkoeling aan het water, vis. Veel vis. Het is een echt havenplaatsje. Iedere dinsdag was er een grote markt. Dan kwam het hele dorp naar het plein en was het ontzettend druk. Ik ben er al een tijdje niet geweest, maar als ik eraan terugdenk voel ik vooral rust. Ik voel me daar op mijn gemak. Water, zon, beetje wind, veel vis. Lekker toch?”
De rolverdeling is er simpel. Vrouwen zorgen voor het huis, de kinderen en het eten. Mannen varen 's ochtends de haven uit op zoek naar vis. Totdat er een financieel aantrekkelijk alternatief opduikt: Nederland zoekt goedkope arbeidskrachten. Zo belandt Oussama Assaidi met zijn familie in Amsterdam. Oussama is niet de eerste die met zijn familie vertrekt uit Beni-Boughafer. Eerder overkwam Ahmed Marcouch, de huidige burgemeester van Arnhem hetzelfde.
INDISCHE BUURT
Daar stond hij dan. Wind was er nog wel, maar zon en vis een heel stuk minder. Op een schoolplein waar kinderen knikkeren en andere spelletjes spelen die hij niet kent. Waar kinderen communiceren in een taal die hem nog het meest doet denken aan een stoorzender op de dorpsradio in Marokko.
“Ik kan me nog herinneren dat ik weleens huilend thuiskwam van school. Ik sprak de taal niet. Alles was nieuw voor me. Dat is lastig. Gelukkig leer je als klein kind heel snel.”
Nu hij zelf vader is van twee jonge kinderen komen herinneringen aan die tijd weleens bovendrijven. “De oudste is vier. Die gaat nu dus ook naar school. Nou, ik kan je vertellen: die heeft helemaal geen last van aanpassingsproblemen. Die gaat juist gráág naar school. Soms zeg ik weleens voor de grap dat hij een dag thuisblijft, maar dat gaat er bij hem niet in. Hij hoeft in ieder geval nooit te huilen om school, haha.”
De taal eenmaal machtig, ging de aanpassing snel voor Assaidi. Wat daarbij ook hielp: hij kon voetballen. Goed voetballen. Al snel begon Amsterdam als thuis te voelen, met het pleintje in de Indische Buurt als woonkamer.
“Ik was iedere dag op straat te vinden. Altijd met de bal in de weer. Na schooltijd legde ik thuis mijn tas neer en haastte me naar het pleintje om te gaan voetballen.” Een drang die hij herkent bij zijn zoon. “Die laat ook nooit een bal liggen. Dat hebben we gemeen.”
Zoals wel meer eigenschappen worden overgedragen van de ene generatie op de volgende. “Nu ik zelf vader ben herken ik veel. Mijn broers en ik hebben een goede opvoeding gehad. Wij haalden het niet in ons hoofd om iets verkeerd te doen. Het was oppassen geblazen. Dat heb zelf ook wel als vader. Ik ben een rustige persoon, maar als het moet kan ik streng zijn. Soms wéét ik gewoon dat mijn zoon me aan het testen is, zijn grenzen opzoeken. Dan verhef ik mijn stem en heeft hij heel snel in de gaten dat hij moet ophouden. Het ouderschap is ook corrigeren. En hij is slim genoeg om door te hebben wanneer hij moet luisteren. Dat had ik zelf ook als kind. Kijken hoever je kunt gaan.”
BOUSSOUFA
Meer nog dan zijn droomtransfer naar Liverpool was zijn debuut de culminatie van alles wat Assaidi bereikt heeft sinds zijn eerste passen op het pleintje in de Indische Buurt. Een pleintje op bijzonder vruchtbare bodem voor het Marokkaanse voetbal. Op die voor Assaidi memorabele debuutavond in Marrakech stond namelijk nóg iemand op het veld die opgroeide op hetzelfde pleintje.
“Mbark Boussoufa speelde ook die avond. Hij was mijn buurjongen in de Indische Buurt. Ik ben met hem opgegroeid. We speelden vaak samen op straat en ik kwam vaak bij hem over de vloer. Ik ging vroeger ook altijd naar zijn wedstrijden kijken. Hij is een paar jaar ouder. Hij is 34, ik ben 29. Hij is een goede vriend van het pleintje. Mooi dat we allebei een mooie carrière hebben. Toen ik me voor het eerst bij de nationale ploeg meldde zat hij er ook bij. Hij heeft me goed opgevangen. Ervoor gezorgd dat ik me meteen thuis voelde. Die luxe hebben niet veel spelers: dat een goede jeugdvriend voor je klaarstaat om je op te vangen bij de nationale ploeg. We trokken natuurlijk meteen naar elkaar toe. We deelden een kamer, zaten naast elkaar in de kleedkamer. Zulke dingen helpen.”
Maar zelfs Boussoufa kon Assaidi niet voorbereiden op wat hem na zijn derde interland te wachten stond. “Mijn tweede en derde wedstrijd waren een tweeluik tegen Algerije. We speelden om kwalificatie voor de Afrika Cup. Ik maakte een hele mooie goal, waardoor we ons kwalificeerden. Ik werd Man of the Match. Nu moet je weten: Marokko–Algerije is een echte derby. Vergelijkbaar met Nederland–Duitsland. De supporters gingen uit hun dak. Overal schreeuwden mensen mijn naam.”
Wat Assaidi toen niet wist en nu wel, is dat Marokkaans internationals in eigen land niet normaal over straat kunnen. Zeker op een international die net een belangrijk en mooi doelpunt heeft gemaakt tegen een rivaal, komen mensen af als motten op een vlam. Daags na de triomf eindigde een bezoek aan de markt met een politie-escorte.
“Ik dacht: ik ga even naar Djemaa el Fna, het oude marktplein midden in Marrakech. Even kijken. Nou, dat had ik beter niet kunnen doen. Ik had geen idee wat voor impact mijn wedstrijd had. Voor ik er erg in had liep een stoet mensen achter me aan. Van één werd het twee, en voor ik het wist stonden er duizenden mensen om me heen. Niet normaal. Toen is de politie moeten komen om mij naar mijn hotel te brengen. Het ging gewoon niet meer. Ik wist niet wat ik meemaakte.”
“Zo gaat dat in Marokko. Ze adoreren voetballers. Op het vliegveld gaan alle poorten voor je open. Je kunt bijna overal doorlopen. Politie-agenten weten wie je bent. Nog steeds kan ik in Marokko niet normaal over straat. Als ik naar het strand ga bijvoorbeeld staan er al gauw mensen om me heen die met me op de foto willen. Iedereen weet wie ik ben. Weet je wat het gekke is? Mijn transfer naar Liverpool droeg eigenlijk nauwelijks bij aan mijn status in Marokko. Ik debuteerde voor de nationale ploeg toen ik bij sc Heerenveen speelde en voor Marokkanen is de Marokkaanse nationale ploeg het hoogst haalbare. Belangrijker dan spelen voor een internationale topclub. Zo voel ik het zelf ook.”
WK
Het hoogst haalbare mét het hoogst haalbare komt met rasse schreden dichterbij. Assaidi hoopt van de partij te zijn als Marokko komende zomer in Rusland aantreedt voor het WK. Wat spreekt in zijn nadeel: de laatste keer dat hij het shirt van De Atlas Leeuwen om zijn schouders droeg dateert van september 2015. In zijn voordeel: sinds september 2015 stak hij niet eerder in zo'n goede vorm als hij nu wekelijks bij FC Twente laat zien.
“Het WK is natuurlijk een droom. Dat geldt voor iedere voetballer. Maar ik houd me er niet heel veel mee bezig. Ik heb altijd met alle eer en trots voor mijn land gespeeld. Vol overgave. Ik probeer mijn best te doen. Als zij denken mij nodig te hebben sta ik ervoor open. Ik zou enorm blij zijn met een belletje van de bondscoach.”
“Of ik met teamgenoten weleens over mijn WK-kansen praat? Ja, met Mounir El Hamdaoui en Adnane Tighadouini. Zij vinden dat ik erbij hoor. Ik voel hun steun. Maar goed, zij kunnen wel vinden dat ik erbij hoor... Zij zijn geen bondscoach. Als je puur kijkt naar kwaliteiten vind ik zelf ook wel dat ik een plekje verdien. Aan de andere kant: Marokko heeft gepresteerd met een team waarvan ik geen deel uitmaakte. Zij hebben zich zonder mij gekwalificeerd voor het WK. Dan is het ook hun goed recht om daarvoor te kiezen. Laten we afwachten wat er gebeurt.”
THUIS
De jongen die op het Amsterdamse schoolplein ooit schichtig om zich heen keek, voelt zich inmiddels net zozeer Amsterdammer als Marokkaan. Bijna dagelijks stuurt Assaidi zijn auto over de A1 richting het oosten. Bijna, want sinds de komst van Gertjan Verbeek bij FC Twente is het ook weleens lekker om in de omgeving van Enschede te overnachten. “Onder hem is een baan als profvoetballer een negen-tot-vijf-baan, haha. We trainen twee keer per dag. Soms ben ik te moe om nog terug naar Amsterdam te rijden en blijf ik een nachtje hier.”
Zelf woont Assaidi tegenwoordig in Amsterdam-West. Maar ook in de Indische Buurt komt hij nog geregeld. “Mijn moeder woont daar nog steeds. Toen ik bij sc Heerenveen speelde, woonde ik nog bij mijn moeder thuis. Deelde ik een kamer met mijn broertje. Ook nu ik er niet meer woon voelt de Indische Buurt nog als mijn echte thuis.”
“Weet je? Ik ben nooit eerder zo gelukkig geweest als nu. Uiteraard vanwege de geboorte van mijn kinderen, ik geniet volop van mijn leven als vader, maar ook omdat ik weer in Nederland woon. Bij mijn familie, mijn vrienden. Ik kan mijn moeder iedere dag zien: daar word ik enorm gelukkig van. Deze omgeving voelt het meest vertrouwd.”
De donkere ogen scannen opnieuw kort het systeemplafond. Naast die ogen: kraaienpoten. Successupporters met seizoenkaartplannen.
Dit verhaal verscheen eerder in de papieren editie van ELF Voetbal, in februari. Momenteel in de winkel: ELF Voetbal nummer 3, met daarin onder meer interviews met Nigel de Jong, Anwar El Ghazi, Marvin Zeegelaar, Daryl Janmaat, Heurelho Gomes en Dylan Vente.
? De nieuwe ELF Voetbal! @NDJ_Official, @AElGhazi7, Dylan Vente, @Telstar1963NV, Marvin Zeegelaar & @daryljanmaat89, @hdgomes, @ECavaniOfficial en nog veel meer!
— ELF Voetbal ?? (@elfvoetbal) 15 maart 2018
? Vanaf nu verkrijgbaar! pic.twitter.com/t6DqMLhLRK
