Loterij
De play-offs om promotie en degradatie krijgen vaak het verwijt dat ze als een loterij zijn. Het gaat niet om kwaliteit, maar om de waan van de dag, iets ontastbaars als vorm of een ongelukkige scheidsrechter. Het amusement van een spannend slotstuk van het seizoen staat boven een rechtvaardige krachtmeting tussen het afvoerputje van de Eredivisie en de dakstenen van de Jupiler League
Dit seizoen wordt dat beeld redelijk bevestigd. FC Emmen moest dit seizoen zes clubs boven zich dulden in de eindstand van de Jupiler League. Toch staan de Drentenaren volgend seizoen in de Eredivisie. Het piekte op het juiste moment en toonde zich in tweeluiken met NEC en Sparta Rotterdam de betere. Het immense puntenverschil met de Nijmegenaren in de competitie (zestien punten) is plots irrelevant.
De geschiedenis leert dat de stunt van FC Emmen geen uitzondering is. In het seizoen 2005/06 werd het huidige systeem van de nacompetitie ingevoerd. Dat jaar hielden de Eredivisieploegen zich staande in de play-offs, het jaar erop had VVV-Venlo als nummer twee van de Jupiler League de promotieprimeur. Sindsdien zijn het niet per se de elftallen met de hoogste klassering die zich naar de Eredivisie voetballen. Sterker nog: in twaalf seizoen promoveerde even vaak de nummer zes van de Jupiler League als de nummer twee.
De plek waarvan Jupiler League-clubs in de nacompetitie promoveerden (sinds 2006)
|
Positie |
Club |
|
2 |
VVV-Venlo (2007) RKC Waalwijk (2009) FC Dordrecht (2014) |
|
3 |
Excelsior (2010) Excelsior (2014) Roda JC (2015) |
|
4 |
De Graafschap (2018) |
|
5 |
Willem II (2012) Go Ahead Eagles (2016) NAC Breda (2017) |
|
6 |
ADO Den Haag (2008) Go Ahead Eagles (2013) De Graafschap (2015) |
|
7 |
FC Emmen (2018) |
Promotiesprookje
Wat op het eerste oog opmerkelijk is: in het huidige systeem slaagde nog nooit de nummer zeven van de Jupiler League erin te promoveren. Het is een unicum met een flinke kanttekening. Boven FC Emmen stonden twee beloftenteams aan het einde van het seizoen: Jong Ajax en Jong PSV. Die mogen niet promoveren en zijn in het kader van de play-offs totaal onbelangrijk. Tot 2013 deden beloftenteams niet mee in de Jupiler League, waardoor een vergelijking tussen pak ‘m beet het ADO van 2008 en het FC Emmen van 2018 niet echt treffend is. Desalniettemin heeft FC Emmen in de bovenstaande tabel bij rij '7' het rijk alleen.
Misschien wel saillanter is de vierde plaats van De Graafschap. De Doetinchemaren hebben een vloek verbroken. Plaats twee, drie, vijf of zes; volgens de resultaten van de laatste twaalf jaar maakt het heel weinig uit in de strijd om promotie. Maar plek vier… Nog geen enkele ploeg slaagde erin vanaf die positie een stap naar de Eredivisie te wagen. Gelukkig is Henk de Jong te nuchter om te geloven in vloeken en rare bijgeloven. Hij maakt liever De Graafschaps promotiesprookje nuchtere waarheid.
Het lijstje van promovendi uit het verleden laat zien dat promoveren via de play-offs inderdaad veel kenmerken van een loterij vertoont. Maar de eindklasseringen van De Graafschap en FC Emmen beloofden historisch gezien weinig goeds. Plek vier en plek zeven in de Jupiler League, het zijn normaal de loten waarmee je in de loterij niet meer dan veldopvulling bent. Het maakt de promotie van het tweetal niet echt knapper (daar is de statistiek veel te nietszeggend voor), maar het geeft wel een speciaal randje aan een toch al merkwaardige nacompetitie.
