Een silhouet van minaretten en hijskranen. Oud en nieuw. Nergens gaan het traditionele en het hedendaagse zo hand in hand als in Istanboel. De metropool is een stad van tegenstellingen. Een stad die uitschreeuwt dat combineren vaak beter is dan kiezen. Moderne winkelcentra en traditionele theehuisjes. Europa en Azië. Moskeeën en rooftop bars. Hoofddoek en H&M. Minaret en minirok. Mondain en volks. Heterogeen.
Leven in een stad van tegenstellingen: het is Garry Rodrigues op het lijf geschreven. Zijn hele wereld staat bol van tegenstellingen. Hij was niet goed genoeg voor Feyenoord en ook niet voor ADO Den Haag. Van de eerste klasse zondag werkte hij zich op tot de meest succesvolle club in Turkije. Die route leidde Garry Rodrigues langs FC Dordrecht, Levski Sofia, Elche en PAOK Saloniki. De watervlugge aanvaller speelde tegen Lionel Messi, Cristiano Ronaldo en staat nu dagelijks op het veld met spelers die hij nog niet zo lang geleden alleen op televisie zag.
DE AANHOUDER WINT
Op het dakterras van een restaurant, op steenworp afstand van de Blauwe Moskee, deelt Garry Rodrigues stroopwafels uit. Met de volharding en overtuigingskracht van een flyeraar in campagnetijd. Afwijzingen accepteert hij niet. Iedereen moet en zal een stroopwafel proeven. “Trust me”, zegt hij tegen zijn chauffeur, “this is the best thing you'll ever eat”. Rodrigues houdt vol en krijgt zijn zin. De chauffeur bezwijkt onder de druk en grijpt met frisse tegenzin een stroopwafel uit de plastic verpakking. De serieuze blik op het gezicht van Rodrigues verandert in een lach. De aanhouder wint. Alweer.
Om die winnende aanhouder te worden moest Garry Rodrigues, zoals alle winnende aanhouders, tegenslagen overwinnen. Vanuit kansarme positie werkte hij zich op. In 2011 werkte Garry Rodrigues in een postsorteertcentrum. Brieven en pakketjes sorteren. Daarnaast volgde hij een studie ICT, ondanks een hekel aan computers. Voetballen deed hij bij FC Boshuizen, in de eerste klasse zondag. Twintig jaar oud. Zijn profdroom in rook opgegaan. Niet doorgebroken bij Feyenoord. Jongensboek gesloten. Weggestopt op de onderste boekenplank, tussen alle andere boeken waar je nooit meer in kijkt.
Nu zit hij op een dakterras in Istanboel. Dure merkkleding om zijn lijf. Een joekel van een horloge om zijn pols. En een privéchauffeur die een tafeltje verderop druk bezig is met de telefonische bestelling van een privéjet omdat een ploeggenoot van Rodrigues later die dag graag bij zijn moeder wil eten. In Portugal. Kosten van het retourtje: 25 duizend euro. Ook daarvoor had Rodrigues een hoop pakketjes moeten sorteren.
“Ik denk nog vaak terug aan de periode dat ik bij TNT Post werkte. Dat heeft me gemaakt tot wie ik nu ben”, zegt Rodrigues, terwijl hij routineus met een lepeltje door zijn chai roert. Het is inmiddels een verslaving geworden, die Turkse thee. “Ik reed trouwens niet rond in een busje, wat Sierd de Vos altijd vertelt. Hij zegt dat ik daarom zo snel ben, omdat ik altijd langs de deuren moest. Maar ik zat gewoon in het sorteercentrum, pakketjes en brieven te sorteren. En dat moest snel hoor, daar komt mijn handelingssnelheid vandaan, haha.”
Een toekomst bij TNT zag Rodrigues niet voor zich. “Ik vond het werk helemaal niks. Ging er met tegenzin naartoe. De werksfeer was totaal niet prettig. Ik heb veel respect voor ouderen, heb zelf ook ouders die werken, maar mijn oudere collega's benaderden mij zonder respect. Doe dit, doe dat. Ik was mondig, dus dat werkte niet goed. Ben ook een paar keer weggestuurd daar, omdat ik die mensen liep uit te schelden.”
In het postsorteercentrum leerde Rodrigues de waarde van geld kennen. Een zeldzaam goed in een voetbalwereld vol talenten die al sinds hun eindexamen meer verdienen dan hun ouders. “Ik weet hoe het is als je niks hebt. Wat hard werken inhoudt. Dan weet je ook hoe je met geld moet omgaan. Het merendeel van mijn teamgenoten weet niet wat daar allemaal achter zit. Ik weet wat mensen voelen. Dat vind ik belangrijk. Sommige mensen moeten rondkomen met 1200 euro per maand. Dat is niet makkelijk. Ook nu ik me geen zorgen meer hoef te maken om geld sta ik daar nog vaak bij stil. Dat gaat er nooit meer uit. Ik weet nog dat ik iedere week uitbetaald kreeg. Via het... hoe heet dat ook alweer? Oh ja, het uitzendbureau. Elke week belde ik met de vraag of ze me konden inplannen. Dat zijn dingen die ik nooit meer ga vergeten.”
Bellen naar het uitzendbureau hoeft hij niet meer. En rondkomen met 1200 euro per maand ook niet. Rodrigues bezit drie panden in Nederland, die hij verhuurt. Twee daarvan toevallig aan Turkse families. Zijn appartement in Istanboel hangt boven het water van de Zee van Marmara. Uitzicht zo ver als het oog reikt. In dezelfde wijk wonen ook teamgenoten Nigel de Jong en Wesley Sneijder (update mei 2018: inmiddels niet meer, red.).
WK-FINALE
Waar zijn buurmannen in 2010 de WK-finale speelden, stond Garry Rodrigues tussen een oranje mensenmassa op Blaak. Geschminkte gezichten en platgetrapte kartonnen traytjes. Geen vezel in zijn lijf die er rekening mee hield dat hij naar zijn toekomstige ploeggenoten stond te kijken.
“Ik herinner het me als de dag van gisteren. Het teentje van Casillas; ik was zó boos. Boos op Arjen Robben. Ik dacht: waarom sleep je 'm niet erlangs? En die karatetrap van Nigel, wat was dat?! Karatekid! Daar moet ik het nog even met hem over hebben, haha. Ik weet nog dat ik na de wedstrijd met tranen over mijn wangen naar huis liep. Het is heel bijzonder dat ik nu dagelijks train met twee van die jongens, dat besef ik heel goed. Het laat zien wat een inhaalslag ik gemaakt heb. Soms is het nog steeds een beetje wennen als ik op het trainingsveld om me heen kijk en al die sterren zie staan.”
En ook buiten het veld komt hij die sterren tegen. “De manier waarop ik door de Nederlandse jongens ontvangen ben draagt eraan bij dat ik me hier thuis voel. Ik ben een paar keer bij Nigel en Wesley op bezoek geweest. Babbelen, wedstrijdje Nederlands voetbal kijken. Bij Wesley heb ik lekker gegeten, Turkse soep. Hij heeft thuis een Turkse mevrouw die voor hem kookt. Ideaal.”
Slurpend van een lepel dacht hij dat hij droomde. Zoals hij al zo vaak deed. Als hij een stuiver zou krijgen voor elke keer dat hij zichzelf in de armen moest knijpen om te zien of hij droomde had Rodrigues de voorbije jaren een fortuin opgebouwd. “Nu bij Galatasaray moet ik soms echt tegen mezelf zeggen 'gast, je speelt bij een topclub'. Ik speel bij de grootste club van Turkije. Galatasaray heeft alles gewonnen, 54 bekers in totaal (update mei 2018: inmiddels 55, red.). Veel meer dan Besiktas en Fenerbahçe. Dat leerden ze me meteen toen ik kwam, haha. Maar al sinds ik klein ben weet ik alles van Gala. Ik ben in Rotterdam opgegroeid met veel Turkse mensen in de buurt. Ik vond Gala toen al de mooiste club. Ik was altijd voor Gala en tegen Fener.”
HOOP
Soms komt hij nog terug in de buurt waar hij opgroeide, Rotterdam Delfshaven. Als hij dan loopt over de Adrien Mildersstraat ziet hij dat blikken hem volgen. “Iedereen kent me daar. Ze zijn trots op wat ik bereikt heb. Iedereen kent mijn verhaal. Als ze naar mij kijken voel ik wat zíj voelen. Dat is toch wel mooi. Ik ben een bescheiden jongen, vind het raar om te zeggen, maar mijn status is compleet anders nu. Ik krijg ook nog regelmatig berichtjes via Instagram of Facebook van oud-teamgenoten van FC Boshuizen. Zij kunnen ook niet geloven wat ik allemaal bereikt heb en meemaak. Ze zijn nieuwsgierig naar hoe het is om met zulke sterren te spelen. Weet je? Het is fijn om mensen hoop te geven.”
De amateurs van Engeland hebben Jamie Vardy. Die van Nederland hebben Garry Rodrigues. Het bewijs dat het nooit te laat is om je dromen te verwezenlijken. Het bewijs dat doorzettingsvermogen loont. En doorzettingsvermogen bestaat grotendeels uit hoop.
“Dat is het mooie ervan. Amateurclubs gebruiken mijn carrière als voorbeeld. En andersom weten Eredivisie- en Jupiler League-clubs nu ook dat er talenten rondlopen bij de amateurs. Door verhalen als het mijne kijken ze er meer rond, denk ik. Ze plukken de grootste talenten eruit. Wat overigens niet wil zeggen dat al die talenten het vervolgens redden bij de profs, maar er is een kans. Dat heb ik bewezen. Het is belangrijk om te weten dat die kansen er zijn in het leven. Hoop.”
Al moet Rodrigues bekennen dat ook hij de hoop weleens heeft laten varen. “Ik was 21 jaar oud en speelde in de eerste klasse amateurs. Ik dacht: dit wordt toch niks. Maar mijn ouders zijn altijd in me blijven geloven. Zij hebben altijd gezegd dat ik profvoetballer zou worden. Ik krijg kippenvel als ik eraan denk. Zoiets vergeet je niet.”
“Daarom ben ik blij dat ik iets kan terugdoen voor mijn familie. Mijn moeder is altijd kapster geweest. Sinds 2013 heeft ze haar eigen zaak, mede dankzij mijn steun. Voor haar doe ik alles. En mijn beste vrienden help ik ook graag. Niet alleen financieel hoor, ze weten mij altijd te vinden. Ik kies wel heel duidelijk uit wie ik help. Ik kan nu eenmaal niet iedereen helpen. Ben geen Ronaldo.”
BROEDERLIEFDE
Hoezeer zijn leven zich ook vervreemd heeft van de levens die het merendeel van zijn Rotterdamse vrienden leidt; vijf van die vrienden kunnen zich wel degelijk inleven in de succesroute die Rodrigues achter de rug heeft. Emms, Jerr, Sjaf, Edson en Mella, samen bekend als rapformatie Broederliefde, legden een vergelijkbare route af. Ook zij klommen van de kelder naar de top. Letterlijk.
“Ik kan me nog herinneren dat ik een optreden van ze bijwoonde in een kelder. Laatst stonden ze in Ahoy, met onder anderen Marco Borsato. En ze hebben ook een keer een stadionconcert in Het Kasteel gedaan. Onze verhalen lijken heel erg op elkaar. Ze hebben het gemaakt. Komen voorbij op RTL Boulevard. Dat zijn dingen waarvan je droomt. Ik ken die gasten al heel lang. Bizar dat zij net als ik zo'n groei hebben doorgemaakt. We hebben nog steeds dagelijks contact.”
Een bezoek aan Istanbul is er nog niet van gekomen. “Ze hebben het heel druk. Ze zijn nu grote mannen hè?”
VEILIGHEID
De oproep tot het middaggebed schalt door de speakers van de Blauwe Moskee. “Dat is ook wel even wennen hè?”, zegt Rodrigues, terwijl hij nog maar eens door zijn thee roert. “Gelukkig slaap ik er inmiddels doorheen. En dat is maar goed ook, want anders had ik echt een probleem gehad kan ik je vertellen.”
“Ik heb geleerd me snel aan te passen aan een andere omgeving. Bulgarije, bijvoorbeeld, is geen makkelijk land om te wonen. Zeker niet voor iemand met een kleurtje. Het verschil tussen rijkdom en armoede is daar gigantisch. Krotten en Bugatti's staan daar gewoon naast elkaar. Ik heb beide werelden meegemaakt. Ik had het geluk dat ik geliefd was in Bulgarije. Op de club was ik een held. Dat scheelt heel veel.”
Pas toen hij vanuit Bulgarije naar Spanje verhuisde wist Rodrigues zeker dat hij zich over zijn toekomst geen zorgen meer hoefde te maken. “Vanaf dat moment wist ik dat ik goede stappen zou maken. Als je daar goed speelt gaan er veel deuren open. Opeens stond ik tegenover Ronaldo en Messi. Van die wedstrijden kan ik me nog vooral herinneren dat ik veel achter de bal aan moest lopen, haha. Mede dankzij mijn goede prestaties in Spanje heb ik deze kans gekregen in Istanboel.”
“Weet je wat ik zo mooi vind aan deze stad? De Turken respecteren me, dat voel ik. Ik ben christen. Heb een sterke band met God. Sinds ik ben doorgebroken als voetballer is mijn geloof sterker geworden. Ik denk dat God verantwoordelijk is voor alles wat ik heb gedaan. De kracht die hij me heeft gegeven om te bereiken wat ik bereikt heb. Dat is God. Ik ben te gast in een overwegend islamitisch land, maar dat is geen enkel probleem.”
Toch is de politieke onrust in de stad ook Rodrigues niet ontgaan. Sinds de aanslagen eind 2016 is de beveiliging aangescherpt. Als we over de balustrade van het dakterras omlaag kijken zien we militairen met machinegeweren patrouilleren. Wat voorheen een toeristische trekpleister was, is nu het werkterrein van bezorgd en gefrustreerd ogende restaurantproppers. Zij vissen in een krimpende vijver.
“Natuurlijk voel ik de spanning”, zegt Rodrigues. “Er zijn veel controles. Eerlijk gezegd vind ik dat juist fijn. Er is veel beveiliging en politie op straat. Als je kijkt naar de aanslagen van de laatste tijd moet dat ook wel.”
Toch merkte Rodrigues ook de keerzijde van de scherpere controles. “Laatst trokken ze de zwarte Mercedes Vito van mijn chauffeur open. Vlak bij het stadion van Besiktas, waar in december (2016, red.) een aanslag plaatsvond. Altijd als je daar voorbijrijdt moet je stoppen en trekken ze de deur van je auto open. Als ze mij herkennen is het meestal meteen goed. Maar laatst was ik met mijn vriendin en dochtertje. Stond daar zo'n man met een machinegeweer in zijn hand. Mijn dochter schrok nogal, dus ik vroeg of ze de volgende keer wat vriendelijker wilden doen. Dat is toch niet normaal? Mijn chauffeur zei meteen dat ik mijn mond moest houden, want die agenten staan niet bekend om hun zachtzinnigheid, zal ik maar zeggen. Die man met het machinegeweer zei alleen: 'No English'. Maar eigenlijk moet ik dit gewoon accepteren, want zij doen ook alleen maar hun werk. Liever te vaak gecontroleerd, dan te weinig.”
Zeker in deze tijd van aanslagen en terreurdreiging leven Turken tussen hoop en vrees. Het zijn verhalen als dat van Rodrigues die bij sommigen de balans naar het positieve doen doorslaan. Zeker bij de Galatasaray-aanhang. Als Rodrigues en zijn chauffeur het dakterras hebben verlaten waagt een ober een succesvolle poging om de invloed van Rodrigues' succesverhaal te beschrijven. “Als je goed kunt autorijden word je in Nederland Formule 1-coureur. In Turkije word je dan taxichauffeur.”
Het middaggebed is voorbij. Het ritmische geklingel van het lepeltje in het theekopje ook. Om de hoek bij de Blauwe Moskee scheurt een man in een zwarte Mercedes Vito als een Turkse Max Verstappen met gierende banden de weg op. Eén hand aan het stuur, in de andere: een stroopwafel.
