Stap 1: Rustig blijven
Edwin van der Sar staat een biefstukje te bakken. In boter en misschien ook wel in chagrijn. De directeur zag eerder op de middag hoe Ajax in Eindhoven met 3-0 van PSV verloor en moest dus zijn Brabantse collega’s feliciteren met het landskampioenschap van 2018. Telefoon. In goed Amsterdams: de pleuris is uitgebroken bij de Johan Cruijff ArenA. Hakim Ziyech zou zelfs een tik hebben gehad. Van der Sar moet zich naar het stadion spoeden. Uiteindelijk valt het allemaal best mee.
???
— AFC Ajax (@AFCAjax) 20 juni 2019
'Op naar meer mooie successen samen met jullie'#ForTheFuture pic.twitter.com/7Vyhpd8vJE
De storm houdt de hele zomer aan. Ten Hag krijgt kritiek: soms gefundeerd, soms volledig buitenproportioneel. Vindt hij zelf ook: hij verstopt zich niet, maar staat verslaggevers zo nu en dan uitgebreid te woord. Als het volgend seizoen begint met een 1-1 gelijkspel thuis tegen Heracles Almelo, zijn de rapen gaar. Het roteren van spelers is belachelijk enzovoort. Ten Hag legt zijn beweegredenen rustig uit. Een week later wint Ajax met wat fortuin bij VVV-Venlo. De kritiek verstomt pas als door drie voorrondes heen de Champions League wordt bereikt.
Stap 2: De tactische vondst
Waar Ten Hag komt, bedenkt hij een vondst. Bij Go Ahead Eagles ontwikkelde hij een countersysteem waarmee hij de hele Eerste Divisie platlegde en promoveerde. Bij FC Utrecht introduceerde hij een ruit op het middenveld die moeilijk te bespelen was. Bij Ajax kijkt hij even naar het beschikbare materiaal. Dan ontwikkelt hij voor toppers de zogeheten ‘Europese variant’, een systeem met Dusan Tadic als zwervende spits. We zien hem voor het eerst bij Bayern München uit. Ook zonder Frenkie de Jong is Ajax de Duitse kampioen voetballend simpelweg de baas, met 1-1 is de beloning nog wat karigjes.
Het is wel in de Allianz-Arena dat we voor het eerst zien dat dit Ajax een rol van betekenis kan spelen in de Champions League. In een groep met Benfica en Bayern is het knap om al na speeldag vijf naar de volgende ronde te worden. Daar wordt het nog gekker: ondanks twee keer een matig resultaat in eigen huis wordt eerst Real Madrid uit het stadion geveegd en in de kwartfinale zelfs Juventus over de knie gelegd. Allemaal in de Europese variant: Tadic is ook voor de beste verdedigers van het continent een ongrijpbaar fenomeen. Niet slecht bedacht van een trainer die enkele maanden eerder niks verkeerd kon doen.
Stap 3: Oogsten
Het Champions League-toernooi eindigt in tragedie. Wie altijd alles of niets speelt loopt dat risico, maar de manier waarop Tottenham Hotspur de deur naar de finale dichtsmijt doet ontzettend veel pijn. Ajax had tussen de twee wedstrijden tegen de Engelsen door al even de KNVB-beker opgehaald, maar dat was een te karige beloning voor zo’n seizoen. Vrees na de uppercut van Lucas Moura was even dat de boel vlak voor de finish in elkaar ging donderen. FC Utrecht maakt vier dagen later in de eerste minuut 0-1, maar gaat uiteindelijk toch over de knie. Omdat PSV tegelijkertijd bij AZ verliest, is de 34e landstitel een feit.
Onder de streep is de balans dus kampioen, bekerwinnaar en halve finalist Champions League. Behalve bij Real Madrid krijg je dan overal ruimschoots complimenten en lof toegezwaaid, zo ook in Amsterdam. Ten Hag moet wel goed in de markt liggen, maar heeft Van der Sar en Marc Overmars terugbetaald voor hun vertrouwen vorig jaar. Nu de taak om een selectie te maken die wél kan oogsten. De ergste druk, die is eraf.