In het bijzonder voelen voetbalclubs de gevolgen. Sponsordeals met gokbedrijven waren lucratief en gaven financiële ademruimte, vooral voor clubs buiten de traditionele top. Nu de regelgeving strenger is, moeten veel teams hun commerciële strategie herzien en alternatieve inkomstenbronnen vinden.
Toch blijft de interesse in digitale kansspelen groot. Wie lees meer over online casino’s wil, merkt dat de sector zich blijft ontwikkelen, zij het onder strengere voorwaarden. De vraag is niet of het gokken verdwijnt, maar hoe de sport ermee omgaat in een nieuw tijdperk van verantwoord adverteren.
Waarom dit verbod er kwam
Het verbod op gokreclames kwam niet uit het niets. Vanaf het moment dat online kansspelen in oktober 2021 werden gelegaliseerd, steeg het aantal reclames exponentieel. Tijdens voetbalwedstrijden, YouTube-streams en zelfs in bushokjes werden gokmerken alomtegenwoordig.
Volgens cijfers van de Nederlandse overheid gaf meer dan 80% van jongeren tussen 18 en 24 jaar aan reclames voor online gokken regelmatig te zien. Critici waarschuwden dat dit niet alleen volwassen spelers aantrok, maar ook kwetsbare groepen in de verleiding bracht.
De regering besloot daarom om per 2023 ongerichte reclame te verbieden. Reclames op tv, radio, online en in de buitenruimte zijn sindsdien taboe. Sponsoring door gokbedrijven blijft voorlopig gedeeltelijk toegestaan, maar wordt in 2025 volledig verboden, inclusief shirtsponsoring en stadionreclame.
De financiële impact op voetbalclubs
Verlies van sponsorinkomsten
Voor clubs uit de Eredivisie en Keuken Kampioen Divisie betekende de gokindustrie een belangrijke bron van inkomsten. Grote namen zoals BetCity, TOTO en Unibet tekenden miljoenencontracten met teams als Ajax, PSV, FC Utrecht en AZ.
Volgens schattingen van KNVB-economen ging er jaarlijks ruim € 70 miljoen om in gokgerelateerde sponsoring en reclame binnen het Nederlandse voetbal. Door het verbod dreigt een aanzienlijk deel daarvan te verdwijnen, iets wat vooral kleinere clubs hard raakt.
Zoektocht naar alternatieve inkomsten
Clubs zijn nu genoodzaakt creatiever te worden. Sommigen richten zich op internationale merken buiten de gokwereld, anderen verkennen nieuwe digitale verdienmodellen, zoals fan-tokens, streamingrechten of community-sponsoring.
De overgang is niet eenvoudig, maar ook niet zonder kansen. Volgens de Kansspelautoriteit heeft het verbod ertoe geleid dat clubs zich bewuster zijn van maatschappelijke verantwoordelijkheid en transparantie in marketing, een ontwikkeling die op lange termijn hun reputatie kan versterken.
Gokbedrijven zoeken nieuwe routes
Het reclameverbod geldt alleen binnen Nederland. Buitenlandse aanbieders blijven via internationale mediakanalen zichtbaar, zolang hun advertenties zich niet expliciet op Nederlandse consumenten richten. Dit heeft geleid tot een verplaatsing van marketingbudgetten naar buitenlandse platforms en online gemeenschappen.
Daarnaast investeren gokbedrijven nu in technologie en data-analyse om spelers via legale, gepersonaliseerde kanalen te bereiken. Denk aan CRM-campagnes, e-mailmarketing of gerichte bonussen voor bestaande klanten in plaats van massale tv-reclames.
Volgens onderzoek van de BBC Sport Business Unit laat het voorbeeld van het Verenigd Koninkrijk zien dat strenge reclamebeperkingen niet het einde betekenen voor de markt, maar wel een verschuiving naar meer transparante en verantwoorde promotie.
De positie van de KNVB en overheid
De KNVB heeft zich voorzichtig neutraal opgesteld. Enerzijds erkent de bond de financiële schade voor clubs, anderzijds steunt zij de doelstelling van bescherming tegen verslaving.
De Kansspelautoriteit werkt intussen aan een strenger vergunningenstelsel waarbij alle aanbieders van kansspelen moeten voldoen aan duidelijke regels over transparantie, identiteitscontrole en CRUKS-integratie (het uitsluitregister voor gokkers).
Bovendien wordt internationaal gekeken naar de effectiviteit van het Nederlandse model. Volgens onderzoek van Reuters heeft de Nederlandse aanpak, met een volledig reclameverbod, al geleid tot een dalende blootstelling onder jongeren en een stabiel aantal nieuwe registraties, in contrast met landen waar alleen tijdvakken of leeftijdsfilters worden gebruikt.
Hoe clubs zich kunnen aanpassen
1. Verantwoord merkpartnerschap
In plaats van snelle cash deals met gokbedrijven kunnen clubs kiezen voor duurzame partners die hun waarden delen – bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid, gezondheid of jeugdontwikkeling.
2. Digitale transformatie
Voetbalorganisaties ontdekken dat data, fan-engagement en online content nieuwe inkomsten kunnen genereren. Via abonnementsmodellen of fan communities kunnen clubs een stabielere, meer betrokken basis bouwen.
3. Educatie en maatschappelijk engagement
Door actief deel te nemen aan voorlichtingsprogramma’s over verantwoord spelen of financiële educatie kunnen clubs hun maatschappelijke rol versterken en nieuwe publieke ondersteuning winnen.
De ethische dimensie: sport en gokken blijven verbonden
Hoewel het verbod een duidelijke grens trekt tussen sport en gokpromotie, blijft de band tussen de twee bestaan. Wedden op voetbalwedstrijden blijft een populaire vorm van vermaak, zolang het binnen de regels gebeurt.
Experts waarschuwen echter dat de lijn tussen “entertainment” en “risico” dun is. Daarom blijft transparantie cruciaal – zowel voor clubs als voor aanbieders. Het doel is niet om gokken volledig uit de sport te bannen, maar om het binnen veilige, duidelijke kaders te houden.
Het verbod op gokreclames heeft het Nederlandse voetbal opgeschud. Clubs moeten hun financiële strategieën herzien en nieuwe wegen vinden om hun merk te versterken. Toch biedt deze transitie ook kansen: meer maatschappelijke verantwoordelijkheid, transparantere marketing en duurzame partnerschappen kunnen het vertrouwen in de sport vergroten.
Gokken en voetbal zijn onlosmakelijk verbonden, maar de manier waarop ze samen bestaan is aan het veranderen, en dat is misschien wel een goede zaak voor de toekomst van het spel.
