Het is kenmerkend voor Conte. In de eerste helft eind januari uit bij Liverpool heeft de Italiaan een akkefietje met collega Jürgen Klopp. Net op het moment dat het uit de hand dreigt te lopen, tovert Conte een gulle lach op zijn gezicht. Met een handdruk en een omhelzing die niet zou misstaan in Hollywood, laat hij de ruzie tijdig smoren. Scheidsrechter Mark Clattenburg accepteert het. Als een ADHD'er raast Conte langs de zijlijn. Hij wijst, scheldt en strooit met hevige gebaren. De decibellen van Anfield verbleken bij de aanwijzingen van de coach van Chelsea. Hij balanceert constant op het randje, maar zijn boekje te buiten gaat hij niet. Een week later volgt thuis tegen Arsenal hetzelfde ritueel. Na de 2-0 van Eden Hazard ligt hij secondelang in het publiek en als zijn assistent orders niet naar tevredenheid opvolgt, gaat hij fel tekeer. Toch wordt het geaccepteerd, want de winnaar bepaalt.
Voorafgaand aan het seizoen wordt Conte niet getipt als de coach die de Premier League naar zijn hand zal zetten. Het jaar voordien kent Chelsea het slechtste jaar uit de recente geschiedenis en vooral de clubs uit Manchester versterken zich spectaculair. Niet in de laatste plaats met de al even extravagante coaches José Mourinho en Pep Guardiola. De ogen zijn dan ook voornamelijk gericht op de clubs uit The Rainy City. Maar waar het bij de clubs in Manchester figuurlijk al heel het jaar regent, voelt Chelsea door de prestaties momenteel als een zonnig oord.
Krochten van Stamford Bridge
Niettemin staat de club al vroeg in het seizoen op een breekpunt. De situatie dreigt over te lopen als de club in september geen duel wint. Een gelijkspel op de valreep bij Swansea City, voor schut gezet in eigen huis door Liverpool en compleet weggevaagd in de derby bij Arsenal; dat was het eindverdict van de maand. Na de wanprestatie tegen Arsenal is de coach niet mild voor zijn team: "Als je een wedstrijd zoals deze speelt, moet je van begin af aan geconcentreerd zijn. Dat was vandaag niet het geval. Momenteel zijn we een geweldig team op papier, maar niet op het veld."
Kenmerkend voor het spel van The Blues is de tweede goal die de ploeg incasseert in het Emirates Stadium. Rechtsback Héctor Bellerín dwingt Eden Hazard weer eens in de rol als verdediger, maar de Belg laat zijn verdedigende taken versloffen, waardoor Theo Walcott de bal simpel kan intikken. De verdediging van Chelsea oogt als een vergiet, maar achteraf is de lekkende verdediging juist een redding. Oud-topverdediger Rio Ferdinand schetst dat Conte vroeg in het seizoen al voor een examen staat: "Er waren beelden van Conte, waarop hij met zijn handen voor z'n ogen zit. Er ligt een enorme taak op hem te wachten de komende weken."
Een week later, uit bij Hull City, schopt Conte de tactiek om. De nieuwe 3-4-3-formatie blijkt een gouden greep. Tekenend is de revival van Victor Moses. De Nigeriaan, de voorgaande drie jaren verhuurd, is als een stoffige doos die boven uit de krochten van Stamford Bridge wordt gehaald. Conte stoft Moses af en sindsdien geldt de alleskunner als een belangrijke pion. Aan de linkerkant krijgt Marcos Alonso de taak sterspeler Hazard uit de wind te houden. De van Fiorentina overgenomen Spanjaard heeft, met een beetje symboliek, de Renaissance meegenomen uit Florence en geïnjecteerd bij Chelsea. Dertien wedstrijden achtereen eindigen in een overwinning. Slechts vier doelpunten krijgt het team tegen. Als Chelsea scoort, is de kans op een overwinning groot.
Bij Match of the Day probeert analyticus Phil Neville de vinger achter de nieuwe tactiek te krijgen. "De speelwijze met een blok op het middenveld en Moses en Alonso op de zijkanten zorgt ervoor dat de voorste drie alle ruimte krijgen om vrijuit te voetballen. Hazard had altijd moeite met het meeverdedigen, maar in de huidige tactiek zie je hem op tien verschijnen of zelfs aan de andere kant van het veld. De sleutel voor deze speelwijze ligt op de posities van Cahill en Azpilicueta. Als de flankspelers naar voren gaan, hebben zij een enorm gat te verdedigen en daar hebben ze de kwaliteiten voor."
Winnaar
Conte is onmiskenbaar de architect van het succes. Al vroeg blijkt de familieman in de wieg gelegd voor de bal. De liefde voor calcio wordt hem met de paplepel ingegoten. Weliswaar staan school en kerk bovenaan het lijstje van de familie; voetbal is ook niet weg te denken uit het gezin. Als jonge jongen voetbalt hij buiten, tegen de muur van de kerk. Als liefhebber, want in diezelfde katholieke kerk liggen Conte's dromen. Als misdienaar is het zijn wens om de Paaskaars de kerk in te dragen. De dag dat hij geselecteerd wordt, omschrijft hij als een van de meest bijzondere dagen uit zijn leven.
Ook nu nog speelt het geloof een belangrijke rol in zijn leven. Voor elke wedstrijd sprankelt hij wijwater over het veld en bidt hij tot God. "Ik zoek een stille plek en bid een paar minuten. Ik vraag niet om hulp, maar ik dank de Heer", zo zei hij eens tegen The Sun.
Bij amateurclub Juventina Lecce, getraind door zijn vader, zet hij zijn eerste stapjes als clubvoetballer. Conte blijkt talent te hebben en kan na een aantal jaren naar de profclub van de stad. Onder leiding van jeugdcoaches Lilino Caus en Carlo Mugo groeit hij uit tot een groot talent. Op zestienjarige leeftijd maakt hij zijn profdebuut bij Lecce. In 1991 laat Conte het degradatievoetbal in Zuid-Italië achter voor een hoger niveau in het noorden, want daar wordt gewonnen en winnen is voor Conte een primaire levensbehoefte. Hij brengt het over op de hele club. Chelsea-verdediger David Luiz: "Elke training of wedstrijd is weer een openbaring hoe belangrijk winnen en concurreren voor hem is. Dat houdt ook bij ons de motivatie hoog."
Zijn dochter Vittoria, 'overwinning' in het Italiaans, is zelfs vernoemd naar de drang van haar vader. De nacht voor een wedstrijd heeft Conte standaard moeite om in slaap te komen. Na een verloren wedstrijd voelt het helemaal alsof hij de voorgaande uren heeft doorgebracht in een koffietent. In slaap komen is onmogelijk.
Na de reeks van dertien overwinningen is Conte een van de weinigen die met beide benen op de grond blijven. Het enige dat voor hem telt is het kampioenschap. In zijn carrière als speler heeft hij vaak genoeg een prijs boven zijn hoofd mogen heffen. Zijn prijzenkast is groter dan de kledingkast van een willekeurige voetbalvrouw. Met Juventus wordt hij vijf keer landskampioen, wint hij een keer de beker, maar het absolute hoogtepunt is de Champions League-winst tegen Ajax in 1996. In de finale wordt hij net voor rust gewisseld, maar rouwig is hij er niet om. Als voetballer wordt snel duidelijk dat de linkshalf de gave heeft om als teambuilder op te treden. Hij is op het veld een verlengstuk van trainers als Giovanni Trapattoni, Marcello Lippi en Carlo Ancelotti. De iconen van het Italiaanse trainersgilde zien in Conte hun natuurlijke opvolger.
Valse start als trainer
Na twee jaar met minder speeltijd hangt Conte in 2004 zijn schoenen aan de wilgen. Een jaar zonder de bal zit er echter niet in voor hem; dat voelt als achter de geraniums zitten. Dus zoekt hij zijn heil in het trainerschap. Als assistent van Luigi Di Canio verbindt hij zich aan Siena. Sindsdien is hij, op wat korte periodes na, altijd actief geweest in de voetbalwereld. "Voetbal is voor ons gezin het leven", sprak Conte tegen ESPN. "Op het moment dat voetbal geen rol speelt in ons bestaan, dan zijn we waarschijnlijk dood."
Hoewel zijn leermeesters in hem de ideale trainer zien, is het begin van zijn loopbaan in maatpak er een met een valse start. Bij de Serie B-club Arezzo wordt hij na een reeks verliespartijen de laan uitgestuurd. Bij Bari volgt een tweede kans. De club uit Apulië promoveert. Trainer Conte zit in de lift omhoog. Zo honkvast hij was als speler, zo nomadisch is zijn bestaan als trainer. Na een mislukt avontuur bij Atalanta Bergamo en een tweede promotie met Siena klopt Juventus aan voor zijn diensten. Bij De Oude Dame bouwt hij een machine en breidt zijn prijzenkast verder uit, door de club onder meer naar twee kampioenschappen te leiden. Het bondscoachschap is een logisch gevolg, maar ondanks vrij goed spel op het EK in Frankrijk, eindigt het avontuur in mineur. La Squadra Azzurra wordt na strafschoppen uitgeschakeld in de kwartfinale tegen Duitsland.
Na het EK volgen de schoolbanken voor Conte, die zijn Engelse vaardigheid wil bijspijkeren. Even dreigt het dus mis te gaan in september, maar uiteindelijk heeft hij Engeland veroverd met zijn passie voor het spel. Chelsea's technisch directeur, Michael Emenalo, wil het tot 2019 lopende contract van de hoofdcoach inmiddels verlengen. Hij ziet in Conte de man die de komende jaren de scepter moet zwaaien bij Chelsea. De Nigeriaan roemt hem om zijn kwaliteiten als tacticus, maar ook als motivator oogst hij lof. Zelf heeft hij ook wel oren naar een langer verblijf in Londen. Een Sir Alex Ferguson of Arsène Wenger ziet hij zichzelf niet worden, maar de komende jaren is de kans groot dat Conte nog steeds als een wild beest langs de lijnen van Stamford Bridge raast. Zolang hij blijft zegevieren, zal niemand erover vallen.
