Dat de supporters van Lazio Roma geen schatjes zijn, is duidelijk. Enkel een blik op een spandoek uit het seizoen 1998/99 zegt genoeg. “Auschwitz is jullie stad, de ovens zijn jullie huizen”, was de tekst, gericht aan supporters van rivaal AS Roma, opponent die dag. Voor de buitenwereld was de reputatie van Lazio sindsdien voorgoed beschadigd. De fascistische lijntjes rondom de club waren bevestigd; Lazio Roma stond aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Het vervelende was dat de Italiaanse club er zelf niet eens zo veel aan kon doen. Gezien het misverstand dat al heerste rond Lazio (dat Biancocelesti zelf haar oorsprong uit het fascisme kent), was het spandoek destijds de druppel die de emmer deed overlopen. Tot in het heden behoort de club tot de meest gehate ploegen van Italië.
Hoe ziet dat misverstand er dan precies uit? Veel heeft te maken met de adelaar op het clubembleem. De vogel is een wereldwijd erkend symbool voor vermogen en kracht en was daardoor ook geliefd bij het fascisme en nationaalsocialisme. Vanwege de politieke kleur van de incidenten rondom de supporters, wordt echter gauw gedacht dat de adelaar zélf een verwijzing naar die stromingen is. Feitelijk onjuist, want Lazio bestond al voordat het fascisme in 1912 was uitgevonden. Toen de club in 1900 werd opgericht, zou Benito Mussolini in het huidige Nederland niet eens alcohol mogen dronken en auto kunnen rijden.
Nee, de adelaar in het logo is een verwijzing naar het oude Griekenland. De oprichters van Lazio hadden de ambitie van de vereniging een Olympische club te maken. Regelmatig sporters aan de Olympische Spelen afleveren; dat was voor de oorspronkelijke atletiekclub het doel. Om dat in een logo te bezegelen, werd de adelaar van de Griekse oppergod Zeus aan het embleem toegevoegd. Die zag tenslotte hoe in de Griekse mythologie de eerste edities van de Olympische Spelen werden afgewerkt.
Fans
De fans gaan minder vrijuit. Naast het hierboven genoemde spandoek gaan delen van de supporters vaak tekeer tegen racistische spelers (Aron Winter werd in zijn eerste week als Lazio-speler massaal voor ‘negerjood’ uitgemaakt’), werd een zelfbenoemde fascist als Paulo di Canio vereerd door de aanhang en zien zij de S.S. in de officiële clubnaam van Lazio (wat staat voor Societa Sportiva) graag als een verwijzing naar het leger van nazi-Duitsland. Een berucht incident blijft tevens het neersteken van Tottenham Hotspur-fans in 2012, toen de Engelse club een Europa League-wedstrijd speelde tegen buurman AS Roma. The Spurs worden vaak geassocieerd met het jodendom en dat lag bepaalde contreien van de supportersgroep dus niet lekker.
Vrij gedateerde incidenten misschien, maar er is weinig reden aan te nemen dat alle ziektes tegenwoordig verholpen zijn. Vorig seizoen werd Napoli-verdediger Kalidou Koulibaly nog wegens zijn huidskleur verguisd in het Stadio Olimpico en in de meest recente Derbi de Roma moest de stadionspeaker de fans verzoeken te stoppen met het beledigen van Roma-verdediger Antonio Rüdiger, omdat anders de wedstrijd gestaakt zou worden. “Dit is belachelijk”, oordeelde Kevin Strootman destijds. “De bond moet hier iets doen.”
Het gedrag van deze supporters dient niet gebagatelliseerd te worden; wel verdient het een nuancering. De tijden dat heel het Stadio Olimpico met hakenkruizen stond te oreren, zijn namelijk wél voorbij. Tegenwoordig is onder de supporters van Lazio voor elke fascistische beweging een antifascistische beweging te vinden en zelfs Strootman dacht dat ‘maar een paar mensen aan het zingen waren’. “Niet veel”, oordeelde hij. Daarnaast kampt Italië sowieso met een relatief groot aantal ultrarechtse mensen; zeker onder de jongeren. Het probleem is aanwezig bij Lazio Roma, maar net zo goed bij pakweg AS Roma, Internazionale of AC Milan. Misschien heeft Lazio nog steeds wat meer probleemkinderen onder de fans, maar vanwege de reputatie van de club wordt door Italiaanse media tegelijkertijd heel snel naar Biancocelesti gewezen. Sneller dan naar andere clubs, vinden Lazio-fans zelf.
Berichten dat Lazio Roma uit zichzelf een fascistische club is, kunnen direct de prullenbak. Bij de supporters ligt het probleem dieper, verdeelder en genuanceerder. De tijd van Auschwitz-spandoeken lijkt voorbij; daar is tegenwoordig te veel verzet voor van medesupporters. Maar het gedeelte dat nog wél extreem is, is verre van het braafste jongetje van de klas. Een kleine waarschuwing naar de Vitesse-fans blijft zeker op zijn plaats.
