Voor Essien, die vandaag zijn 35e verjaardag viert, begon zijn carrière bij Liberty Professionals in Ghana. In de zomer van 2000 kwam de Ghanees naar Europa en vervolgde zijn loopbaan bij SC Bastia. Hij had ook al een aanbieding van Manchester United op zak, maar omdat hij nog geen werkvergunning kon krijgen, ging dat niet door. Ook het plan om hem eerst bij Royal Antwerp te stallen, voordat hij naar United kon gaan, kon geen doorgang vinden. Zijn moeder had namelijk de voorkeur dat Essien in Frankrijk ging voetballen.
SC BASTIA
In het begin van zijn tijd bij SC Bastia speelde hij op verschillende posities in de verdediging en was Essien ook lang niet altijd zeker van een basisplek. Tijdens zijn tweede seizoen bij Bastia posteerde trainer Robert Nouzaret hem op het middenveld en Essien begon beter te spelen. In zijn derde en laatste jaar werd hij een vaste kracht en wekte hij de interesse van onder andere Paris Saint-Germain en Olympique Marseille.
OLYMPIQUE LYON
De Ghanees tekende uiteindelijk bij Lyon, won in zijn eerste wedstrijd meteen de Trophée des Champions (de Franse Supercup) én Essien scoorde de openingsgoal in deze wedstrijd. Met onder andere Juninho en Mahamadou Diarra op het middenveld veroverde Essien zijn eerste kampioenschap. Essien debuteerde in de Champions League en strandde met Olympique Lyon in de kwartfinale tegen FC Porto.
In zijn laatste seizoen in Lyon kwam Essien in 37 van de 38 competitiewedstrijden in actie. Hij won opnieuw de Trophée des Champions, de Ghanees werd kampioen en strandde hij ook weer in de kwartfinale van de Champions League. Dit keer tegen PSV, toen Olympique Lyon na penalty’s ten onder ging tegen het team van toenmalige trainer Guus Hiddink. Hij werd na dit succesvolle seizoen gekozen tot de speler van het jaar in de Ligue 1 en het leverde hem een transfer naar Chelsea op.
CHELSEA
Het was lang niet zeker of Essien daadwerkelijk naar Londen zou vertrekken, omdat er nogal wat hobbels in de weg zaten. Eerst wilde Olympique Lyon hem niet kwijt en betaalde Chelsea een recordbedrag van 38 miljoen voor de Ghanees. En achteraf stond zijn transfer ook nog op de lijst van het Stevens-rapport, vanwege de bezorgdheid over de medewerking van zijn zaakwaarnemers rond deze transfer.
Na afloop van zijn eerste jaar bij Chelsea, waar hij meteen landskampioen werd, kwam Essien ook in actie op het WK in Duitsland. Met Ghana bereikte hij de achtste finale, maar hij speelde niet mee in die achtste finale. Ook in de seizoenen 2006/2007 en 2007/2008 was Essien een van de bepalende krachten van de Londense formatie. In 2007 won de Ghanees de FA Cup en in 2008 verloor hij met Chelsea de Champions League finale van Manchester United.
Vanaf het seizoen 2008-2009 ging het minder met Essien, vooral vanwege blessureleed. Daardoor moest hij ook het WK 2010 in Zuid-Afrika laten schieten. Hij speelde wel zijn wedstrijden voor Chelsea, maar een heel seizoen volmaken, dat lukte hem niet meer. Het jaar 2010-2011 was daarop een uitzondering. Het hoogtepunt in zijn carrière beleefde hij aan het einde van zijn eerste periode in Londen. Toen won hij namelijk de Champions League.
REAL MADRID, CHELSEA EN AC MILAN
In de zomer van 2012 kwam hij een jaar uit voor Real Madrid, waar zijn oude coach bij Chelsea, José Mourinho, trainer was. Hij eindigde met Real als twede in de competitie en speelde er vooral als rechtsback en als defensieve middenvelder. Nadat hij weer terugkwam bij Chelsea, speelde hij nog een halfjaar in Londen. AC Milan was de volgende bestemming van Essien. Daar kwam hij niet verder dan twintig optredens en hij vertrok naar Griekenland.
PANATHINAIKOS EN PERSIB BANDUNG
Voor Panathinaikos kon hij de eerste maanden niet spelen door een blessure. Gedurende het seizoen speelde hij zijn wedstrijden en Essien eindigde met Panathinaikos op de derde plek. Hij had na afloop van zijn eerste seizoen nog een contract voor een jaar, maar na overleg met zijn club werd zijn contract ontbonden.
Hij kreeg nog een aanbieding uit Australië, maar in maart van dit jaar dook hij op in Indonesië. Voor Persib Bandung heeft hij inmiddels al een kleine dertig wedstrijden gespeeld. Toen hij in Indonesië ging spelen, sprak hij de hoop uit dat er nog meer spelers van wereldklasse naar Indonesië zouden komen. En zo eindigt de carrière van Essien, die begon in Ghana, waarschijnlijk in Indonesië.
