De Siciliaan Salvatore Toto Schillaci begint in 1982 zijn professionele carrière in de laagste regionen van het Italiaanse voetbal bij Messina. De Serie C2-club werkt zich dankzij de goals van de jonge spits echter binnen drie jaar op naar de Serie B. Ook op dat niveau bewijst Schillaci een hardwerkend dravertje te zijn, dat op z'n tijd z'n goaltje meepikt. Zeven jaar na zijn profdebuut durft Juventus-trainer Dino Zoff daarom wel een risicootje met Schillaci te nemen. Geïmponeerd door de 23 goals in zijn laatste Messina-seizoen haalt de legendarische doelman hem in 1989 als breedteversterking naar Turijn.
Verrassing
Bij de Bianconeri piekt Schillaci precies op tijd. Hij verovert een basisplaats, maakt vijftien Serie A-goals en wint zowel de Coppa Italia als de UEFA Cup. En dat in het seizoen voorgaand aan het WK in eigen land! Toch maakt Schillaci zich niet al te veel illusies. Bondscoach Azeglio Vicini heeft namelijk de beschikking over het Sampdoria-duo Gianluca Vialli en Roberto Mancini, Napoli's Andrea Carnevale, Inters Aldo Serena en het Fiorentina-wonderkind Roberto Baggio. Bovendien is hij voor de reeks oefenduels voorafgaand aan de eindronde slechts een keer opgeroepen. Vicini verrast dan ook vriend en vijand door Schillaci toch op te nemen in WK-ploeg. Spijt zal de oude meester daar nooit van krijgen…
Al in de eerste poulewedstrijd tegen Oostenrijk betaalt de Juve-spits het vertrouwen van de bondscoach terug. Hij lost na 74 minuten de tegenvallende Carnevale af en kopt vier minuten later de enige en winnende goal tegen de touwen. Schillaci viert het succes met wijd opengesperde ogen en wild rondzwaaiende armen en steelt met die getoonde passie de harten van alle Italianen. In het afsluitende groepsduel met Tsjechoslowakijke (2-0) breekt hij andermaal de ban met een rake kopbal.
Genieten
In de achtste finale tegen Uruguay wordt Schillaci officieel de nationale knuffelbeer van de Azzurri; zijn afstandschot zet Italië op koers richting de 2-0 winst. Ook in de kwartfinale tegen Ierland is het weer raak. Schillaci prikt de rebound na een schot van Roberto Donadoni binnen en stelt persoonlijk een plek in de halve eindstrijd veilig. Het 'Toto Schillaci' rolt na zijn goal van de tribunes rechtstreeks de huiskamers binnen. De wereld geniet stiekem mee.
In de halve eindstrijd wacht vervolgens het Argentinië van Diego Armando Maradona. Zelfs tegen de regerend wereldkampioen van dat moment lijkt het sprookje voort te duren. Nu is Schillaci er als de kippen bij om een rebound uit Vialli's schot tot doelpunt te promoveren. Zijn vijfde goal in zes WK-duels alweer! Een treffer van Claudio Caniggia en missers van Donadoni en Serena in de beslissende penaltyreeks doen het ultieme droomscenario echter op de valreep uiteen spatten.
Italië rest slechts de wedstrijd om de derde plaats tegen Engeland. Dankzij een assist op Baggio en een benutte penalty vlak voor tijd wint Italië met 2-1. De elfmetertrap is een geste van zijn teammaats, omdat Schillaci nog een goal nodig heeft om topscorer van het WK te worden. De surprise van het toernooi wordt later ook nog uitgeroepen tot beste speler. Niets lijkt een status van internationale superster dan nog in de weg te staan. Maar zo snel als Schillaci's ster rijst daalt hij ook weer.
Verwachtingspatroon
Op een teleurstellend post-WK-seizoen bij Juve volgen twee magere jaren bij Internazionale. Niet in de laatste plaats omdat zijn collega-international Gianluigi Lentini er een verhouding op na blijkt te houden met zijn vrouw. Zijn totaal van acht interlands weet hij zodoende na het WK nog slechts te verdubbelen en uit te breiden met een schamel goaltje. Het enorme verwachtingspatroon en de privé-ellende geselen hem zo, dat hij in 1994 kiest voor een Japans avontuur bij Jubilo Iwata. Uit de schijnwerpers van het topvoetbal scoort hij in drie jaar tijd nog 56 goals in 78 duels. Daardoor is hij in Japan nog altijd een grote mijnheer, terwijl de rest van de wereld hem toch vooral ziet als de ultieme eendagsvlieg.
