Lees hier deel 1 en deel 3
John, Paul, George, Ringo en Virgil
Dat er voor aanvallend ingestelde spelers hallucinerende bedragen betaald worden is allang geen nieuws meer. Maar 85 miljoen euro voor verdediger Virgil van Dijk, dat leverde toch wat opgetrokken wenkbrauwen op. ELF Voetbal trok naar de stad van de Beatles voor zijn debuutwedstrijd tegen stadgenoot Everton en kreeg meer dan waar het op had durven hopen.
Het bedrag van 85 miljoen euro dat Liverpool aan Southampton overmaakte om Virgil van Dijk aan de selectie toe te voegen, werd in Engeland haast cynisch ontvangen. Anfield, de thuishaven van The Reds, is tenslotte een van de stadions waar de kraan van de Premier League-geldmachine het hardst openstaat. De transfersom voor de verdediger is nog maar de helft van de jaarlijkse TV-inkomsten voor de club. En dat voor iemand met beperkte internationale ervaring. Pas bij het doorkruisen van de nabijgelegen woonwijken dringt door hoe enorm veel geld 85 miljoen euro is. Het maakt niet uit via welke kant van de Walton Breck Road je het illustere stadion tegemoet rijdt, de aanblik is overal even deprimerend. Het straatbeeld wordt bepaald door kleine, niet-onderhouden huisjes, een stel malafide buurtsupers en het aanbod van alles waar een mens maar verslaafd aan kan raken.
In Nederland had het vermoedelijk op verontwaardiging gestuit, het uitgeven van zulke gigantische bedragen in een wijk waar sommige ouders honger moeten lijden om de borden van hun kroost te vullen. Hier ligt dat anders. De mensen die hun voordeur opentrekken en begroet worden door de aanblik van The Kop voelen zich daardoor bevoorrecht. Wie zich nog niet eens de gedachte aan een luxe vakantie kan permitteren, zal troost halen uit de gedachte in een bedevaartsoord te mogen wonen. Voor de bewoners die ook in hun kromste lighouding de 685 pond die benodigd is voor een seizoenkaart op Anfield niet kunnen opbrengen, zijn de thuiswedstrijden bovendien een mooie kans om wat bij te verdienen. In tientallen kraampjes worden sjaals, programma’s en speldjes verkocht. Zeker in deze wedstrijd tegen Everton staan er bovendien wat louche figuren die een vermogen incasseren voor, al dan niet authentieke, wedstrijdkaartjes. De kroegen rondom Anfield, op gewone doordeweekse avonden even populair als een naaktkalender met darters, staan nu volgepakter dan een strafschopgebied bij een corner.
HOOGGESPANNEN VERWACHTINGEN
De menigte vraagt zich vooral af hoe Van Dijk zich zal houden. De lange en brede mandekker heeft helemaal niets van een David weg, maar meteen beginnen in de burenruzie met Everton is een Goliathaans zware taak. Kun je zoiets vragen van de man die onder Alfons Groenendijk niet doorbrak bij Willem II omdat ze Bart Biemans en Danny Schenkel al hadden? Hij is de eerste derbydebutant sinds Julian Dicks in 1993. Zijn vrij hilarische poging tot uitverdedigen leidde een tegendoelpunt in. Het vormde de opmaat voor een seizoen waarin hij schopte naar alles dat bewoog en dat hij met zijn te zware lichaam maar kon raken. De schoppende, schuimbekkende en stevige linksback kan symbool staan voor de defensieve malaise die Liverpool sinds 1990 in zijn greep heeft. Het is daarom dat de club al 28 jaar geen landstitel meer won en sinds 2006 enkel een League Cup-beker aan het palmares mocht toevoegen.
Er wordt vaak gelachen om Simon Mignolet, de Belg die al jaren eerste keus is op doel ondanks dat hij keept met het zelfvertrouwen van een scholier die met een heel slecht rapport naar huis loopt. Ook stand-in Loris Karius, die in de bekertoernooien vaak de voorkeur krijgt, is om het netjes te zeggen niet echt een zekere factor. Ook de verdedigers voor hen dragen niet echt bij aan een gezonde hartslag bij de aanhang. De achterhoede wordt al jaren bevolkt door aanvallers die niet kunnen verdedigen(neem Alberto Moreno en Glen Johnson). En, erger nog, ook door verdedigers die niet kunnen verdedigen. Spelers als Ragnar Klavan, Sotirios Kyrgiakos of Martin Skrtel zijn geen materiaal om prijzen mee te winnen. Het is geen toeval dat de laatste Europese successen behaald worden met een defensie die kon steunen op de oerdegelijke Sami Hyypiä. Kan Van Dijk, ook een oud-speler van Willem II, in zijn voetsporen treden?
Vanaf het begin van de 230e Merseyside Derby tussen Liverpool en Everton lijkt het antwoord ‘ja’. Dominic Calvert-Lewin was toen de beide ploegen in december tegen elkaar speelden nog een hondsbrutaal handenbindertje. Dejan Lovren had zelfs zoveel moeite met hem dat hij de strafschop weggaf die Everton een punt bezorgde. Vanavond is hij pas na vijf minuten voor het eerst fatsoenlijk aan de bal, op de rechtsbuitenpositie. Amper een minuut later rekent Wayne Rooney nog maar eens af met het onterechte etiket dat dit een ‘vriendelijke’ derby zou zijn. De talisman van Everton haalt Joe Gomez een eeuwigheid nadat die de bal al weggespeeld heeft hardhandig onderuit en zet zo de wedstrijd voor het eerst in de fik.
FRIENDLY DERBY?
Het is inderdaad zo dat de Reds en de Blues elkaar nooit fysiek te lijf gaan. Dat heeft ermee te maken dat niet duidelijk is wie tot welk kamp behoort. In Manchester is er een geografische scheidslijn – het noorden van de stad is vooral United, terwijl City de zuidelijke gebieden domineert. In Glasgow komt er daarnaast nog religie bij kijken, Celtic voor de katholieken en Rangers voor de protestanten. In Birmingham is de verdeling eerder op inkomen gesorteerd – de rijken volgen Aston Villa en de rest is voor Birmingham City. In deze stad bestaat een dergelijke splijtzwam niet. Als er dus wel geknokt zou worden, brengt dat het risico mee dat je ineens je oom, baas of oude schoolvriend op zijn gezicht staat te timmeren. Daar zien ze dus maar vanaf.
Dat wil niet zeggen dat de twee clubs beminnelijk met elkaar omgaan. Op de Kop, de tribune waar de fanatieke Liverpool-supporters gehuisvest worden, maken ze zich vrolijk om het feit dat de blauwe buurman al sinds 1995 de prijzenkast niet meer heeft hoeven afstoffen. Rooney was sowieso al het favoriete mikpunt, maar nadat hij zich met die flinke schop in de wedstrijd meldt, is het hek helemaal van de dam. Al lang geleden werd bekend dat Rooney als puber bijdroeg aan de werkgelegenheid van grootmoeders in Liverpool die in de prostitutie aan de slag wilden. Het is informatie die in de stad van de Beatles algemeen bekend is, toch acht de Kop het noodzakelijk om er regelmatig aan te memoreren. Een spandoek suggereert dat zelfs de oma van doelman Jordan Pickford niet veilig is voor de seksuele driften van Everton’s nummer tien.
Op het veld voldoet de derby intussen aan alle verwachtingen. De beide ploegen gunnen elkaar weinig tijd aan de bal, waardoor er weinig gevaar is voor beide doelen. Liverpool komt niet in het spel, terwijl Calvert-Lewin halverwege de eerste helft voor het eerst de bal in het strafschopgebied kan beroeren. Na ruim een halfuur krijgt de thuisploeg een vrij goedkope strafschop. James Milner toont dat hij naast de uitstraling ook de betrouwbaarheid van een notaris heeft en schiet feilloos raak voor de ogen van de meegereisde Evertonians. Het is sinds 1999 dat Everton nog eens won op Anfield. Ook nu zien ze de bui alweer hangen.
De ploeg van Sam Allardyce weet voetballend niet meteen te reageren, het blijft vooral in de letterlijke zin van het woord een gevecht. Een flinke tackle op Rooney blijft onbestraft. Mason Holgate probeert Roberto Firmino tot toeschouwer te reduceren door hem zo hard te duwen dat de Braziliaan in de Main Stand belandt. Ook na de onderbreking blijft het tempo hoog en het niveau laag. Everton moet wat proberen, maar de Toffees komen niet of nauwelijks tot doelgevaar. Hoe zeer Allardyce zijn ploeg ook als underdog wil neerzetten, je kunt er niet omheen dat ook bij Everton spelers voor flinke bedragen gekocht worden. De vleugelspelers Gylfi Sigurdsson en Yannick Bolasie hebben samen tachtig miljoen gekost. Voor Davy Klaassen, aanjager van het Ajax dat vorig seizoen die mooie sprookjesreis door Europa maakte, is al maanden geen plek in de selectie.
De spelers die er wel staan, maken het Liverpool geen moment lastig. Het is Van Dijk die de achterhoede leidt. Gebarend, wijzend, schreeuwend, koppend en blokkerend zet houdt hij het gevaar weg, zonder dat het moeite lijkt te kosten. Over de hele Kop hoor je ‘superb’, ‘well in’ en ‘terrific’ naar Van Dijk geroepen worden. Even na het uur lijkt hij zelfs te kunnen scoren, maar Pickford ziet tot zijn geluk hoe de Nederlander de corner recht in zijn handschoenen kopt. De volgende hoekschop voor Liverpool levert wel een treffer op. Een blauw doelpunt welteverstaan. Uit een slechte trap kan Everton counteren. Het eindstation heet Sigurdsson, die droog afwerkt.
De achtduizend uitsupporters(echt waar, burgemeester Aboutaleb, het waren er echt achtduizend) gaan helemaal los. Everton, met haar negen landstitels behorend tot de grootste clubs van het land, staat historisch gezien toch in de schaduw van de stadgenoot. Voor de laatste zege op dit veld moeten ze terug naar 1999. Hun toch indrukwekkende erelijst steekt schril af bij wat Liverpool allemaal gewonnen heeft. En het zijn ook de rooien die in de Champions League actief zijn, terwijl Everton in de Europa League op eigen veld afgeslacht werd door Atalanta Bergamo. Al die frustraties komen eruit in de vorm van extatische bevrijdingskreten die zowat een minuut aanhouden.
DROOMDEBUUT
Het thuispubliek reageert giftig, maar heeft al snel door dat de boosheid gelijk te stellen met die van iemand die na een avondje stappen merkt dat de fiets die hij voor een tientje van een junk kocht gestolen is. De goedkope manier waarop de voorsprong ontstond en de schamele pogingen om die uit te bouwen maken dat er van oprechte verontwaardiging geen sprake kan zijn. Het is de vijfde keer dat de beide ploegen elkaar in de FA Cup treffen op Anfield en Liverpool won nog nooit. Ook nu lijkt dat er niet in te zitten. Na de gelijkmaker is het warempel Everton dat de boventoon voert, al komen ze niet tot kansen. De treffer van Sigurdsson zal het enige schot op het doel van Karius blijken.
Was het erbij gebleven, dan had Van Dijk solide, maar weinig spectaculair gedebuteerd. Dan was het een wedstrijd zonder climax geweest, met een replay tien dagen later. Totdat Phil Jagielka in de 84e minuut een hoekschop weggeeft. Alex Oxlade-Chamberlain trapt hem en Pickford, de duurste keeper die ooit binnen Engeland verkocht werd, komt om hem te vangen. Er is alleen iemand in een rood shirt eerder bij de bal. Veel eerder. Hoe moeilijk het in het stadion ook te zien is wie hem nou inkopte, er is eigenlijk geen twijfel over wie er verantwoordelijk is voor de 2-1. De duurste verdediger in de voetbalgeschiedenis, de man die niet door kon breken vanwege Danny Schenkel. Virgil van Dijk is de eerste speler van Liverpool sinds 1901 die tegen Everton debuteert en meteen scoort.
Het restant van de wedstrijd is een formaliteit. Dit moet kennelijk zo zijn. Al op de vijfde dag van 2018 wordt duidelijk dat Everton ook dit kalenderjaar geen aanspraak kan maken op zilverwerk, zo wrijft de Kop nog even fijntjes in. Zodra de scheidsrechter affluit, kunnen de koppenmakers hun creativiteit loslaten op wat er zojuist gebeurd is. Spitsvondige woordspelingen kun je aan hen wel overlaten. Ondertussen stromen de kroegen rondom het stadion weer vol. Tot ver na de aangegeven sluitingstijden worden vreugde en verdriet verdronken in halve liters bier.
De bedrijvigheid rondom Anfield na de wedstrijd is deels uit noodzaak geboren. De straten rondom het stadion zijn zo nauw dat het de eerste twee uur na afloop praktisch onmogelijk is om weg te komen. Als de Engelse Bert van Oostveen zijn zin kreeg, ging het vanwege die dramatische infrastructuur morgen nog tegen de vlakte, maar voorlopig staan er duizenden fans feest te vieren. Het geheel wordt begeleid met zang en dans. Van Dijk heeft binnen de kortste keren zijn eigen liedje, terwijl er nog wat klassiekers van stal gehaald worden. De favoriet we played the sh*te on a Friday night and left them feeling blue stuit op groot enthousiasme. Bij het sluiten van de tap verzucht een oudere supporter dat dit alleen al 85 miljoen waard was.
De volgende ochtend is alles rondom Anfield weer bij het oude. Het epicentrum van het voetbal is weer verworden tot achterstandswijk. In het eerste winkeltje stuit je op krantenkoppen als Virgil van Strike, Like a Virgil en On the Virg of greatness. De eerste bezoekers staan alweer in de fanshop en je hoeft geen cultuurwetenschapper te zijn om te bedenken welke naam er het vaakst op de rode tricotjes gedrukt wordt. Dat later op de dag bekend wordt dat spelmaker en troetelkind Philippe Coutinho voor nog weer meer geld naar FC Barcelona vertrekt, lijkt amper iemand te deren. De slepende transfersoap en het megabedrag waarvoor de deal beklonken werd hebben indruk gemaakt. Van Dijk zorgde in zijn debuutwedstrijd voor een golf van opwinding die zo hoog klom dat de golf van scepsis niet meer te zien is. Dat is goed nieuws, niet enkel voor Liverpool, zeker ook voor Oranje. De nationale ploeg heeft er sinds tijden weer een speler bij die onbetwist basisklant is bij een grote Europese club. Een club, bovendien, die met deze gigant in de gelederen wellicht weer bij de absolute top kan aanhaken.
